20 علت لرزش فرمان ماشین با راه حل

۲۰ علت لرزش فرمان ماشین با راه حل موضوعی است که بسیاری از رانندگان به دنبال آن هستند، چون لرزش فرمان در هنگام رانندگی نه تنها حس ناخوشایندی ایجاد می‌کند، بلکه می‌تواند نشانه‌ای از خرابی قطعات مهم خودرو باشد و حتی ایمنی شما را به خطر بیندازد. این مقاله با رویکردی آموزشی و کاربردی تهیه شده تا مثل یک جلسه‌ی کوتاه از آموزش مکانیک خودرو عمل کند و به شما کمک کند دلایل اصلی لرزش فرمان را بشناسید و برای هر کدام، بهترین راه‌حل را پیدا کنید.

با مطالعه این راهنما، می‌توانید به راحتی علت مشکل خودروی خود را تشخیص دهید و قبل از آنکه خسارت بیشتری به سایر بخش‌ها وارد شود، برای رفع آن اقدام کنید.

علت اول: بالانس نبودن چرخ‌ها

یکی از شایع‌ترین علت لرزش فرمان ماشین، بالانس نبودن چرخ‌ها است. اگر وزنه‌های تعادل چرخ از جای خود خارج شوند یا هنگام تعویض لاستیک بالانس به‌درستی انجام نشود، فرمان در سرعت‌های بالاتر از ۸۰ کیلومتر می‌لرزد.

راه‌حل: مراجعه به آپاراتی و بالانس مجدد چرخ‌ها.

علت دوم: خرابی دیسک یا صفحه ترمز

دومین علت لرزش فرمان ماشین ترمزهای معیوب یا تاب‌دار شدن دیسک ترمز باعث لرزش فرمان هنگام ترمزگیری می‌شود.

راه‌حل: بررسی دیسک و صفحه ترمز؛ در صورت تاب داشتن، تراشکاری یا تعویض دیسک توصیه می‌شود.

علت سوم: فرسودگی بوش‌های سیستم تعلیق

سومین علت لرزش فرمان ماشین بوش‌های لاستیکی که در سیستم تعلیق قرار دارند، ضربه و لرزش را جذب می‌کنند. فرسودگی آن‌ها باعث انتقال لرزش مستقیم به فرمان می‌شود.

راه‌حل: تعویض بوش‌های خراب با نمونه‌های استاندارد.

علت چهارم: خرابی کمک‌فنرها

چهارمین علت لرزش فرمان ماشین اگر کمک‌فنرها قدرت جذب ضربه را از دست بدهند، لرزش بیشتری به فرمان منتقل می‌شود.

راه‌حل: تست کمک‌فنرها و تعویض در صورت خرابی.

علت پنجم: ایراد در جلوبندی

پنجمین علت لرزش فرمان ماشین خرابی سیبک‌ها، میل تعادل یا بلبرینگ چرخ‌ها در سیستم جلوبندی، یکی دیگر از دلایل اصلی لرزش فرمان است.

راه‌حل: بررسی کامل جلوبندی در تعمیرگاه تخصصی.

علت ششم: لاستیک‌های فرسوده یا نامرغوب

ششمین علت لرزش فرمان ماشین لاستیک‌های قدیمی، دفرمه یا بی‌کیفیت می‌توانند باعث ایجاد لرزش در فرمان شوند.

راه‌حل: استفاده از لاستیک‌های با کیفیت و تعویض لاستیک‌های فرسوده.

علت هفتم: خرابی میل فرمان

میل فرمان رابط اصلی بین غربیلک و چرخ‌ها است. شل شدن یا خرابی آن، لرزش زیادی ایجاد می‌کند.

راه‌حل: بررسی و در صورت لزوم تعویض میل فرمان.

علت هشتم: بلبرینگ‌های معیوب

بلبرینگ خراب باعث ایجاد صدا و لرزش محسوس در فرمان می‌شود.

راه‌حل: تعویض بلبرینگ‌های معیوب.

علت نهم: تاب داشتن رینگ‌ها

اگر رینگ‌های خودرو ضربه خورده یا تاب داشته باشند، فرمان مخصوصاً در سرعت‌های بالا می‌لرزد.

راه‌حل: صافکاری یا تعویض رینگ‌ها.

علت دهم: تنظیم نبودن زاویه چرخ‌ها (Wheel Alignment)

تنظیم نبودن زاویه چرخ‌ها باعث انحراف خودرو و لرزش فرمان می‌شود.

راه‌حل: تنظیم فرمان و زاویه چرخ‌ها در تعمیرگاه تخصصی.

اگر به یادگیری عیب‌یابی و تعمیر سیستم‌های برقی خودرو علاقه‌مند هستید، فرصت را از دست ندهید! با شرکت در دوره آموزش برق خودرو فنی حرفه‌ای می‌توانید به‌صورت تخصصی کار با مدارها، سیم‌کشی، باتری، دینام و ECU را یاد بگیرید و به یک تکنسین ماهر تبدیل شوید.

علت یازدهم: مشکلات گیربکس یا کلاچ

گاهی اوقات لرزش فرمان ناشی از انتقال ارتعاشات موتور یا گیربکس است.

راه‌حل: بررسی گیربکس و دیسک و صفحه کلاچ.

علت دوازدهم: شل بودن پیچ‌های چرخ

یک علت ساده اما خطرناک! اگر پیچ‌های چرخ به‌ خوبی سفت نشده باشند، لرزش فرمان رخ می‌دهد.

راه‌حل: بررسی و سفت کردن پیچ‌ها.

علت سیزدهم: ایراد در سیستم فرمان هیدرولیک

کم شدن روغن هیدرولیک یا خرابی پمپ فرمان می‌تواند باعث لرزش غربیلک شود.

راه‌حل: بررسی سطح روغن هیدرولیک و تعویض پمپ در صورت خرابی.

علت چهاردهم: خرابی پلوس‌ها

پلوس‌های معیوب لرزش شدیدی ایجاد می‌کنند، مخصوصاً هنگام شتاب گرفتن.

راه‌حل: تعویض پلوس خراب با قطعه استاندارد.

علت پانزدهم: وجود گل و سنگ در داخل رینگ

گاهی اوقات تجمع گل یا سنگ در رینگ باعث بر هم خوردن تعادل چرخ می‌شود.

راه‌حل: تمیز کردن رینگ‌ها.

علت شانزدهم: ایراد در دیفرانسیل

خرابی دنده‌ها یا بلبرینگ‌های دیفرانسیل می‌تواند لرزش فرمان را ایجاد کند.

راه‌حل: بررسی دیفرانسیل در تعمیرگاه تخصصی.

علت هفدهم: مشکلات موتور (Misfire)

لرزش موتور در اثر عدم احتراق درست می‌تواند به فرمان منتقل شود.

راه‌حل: سرویس انژکتورها و شمع‌ها.

علت هجدهم: نصب غیر اصولی رینگ و لاستیک

اگر رینگ و لاستیک به‌درستی روی هم نصب نشوند، تعادل از بین رفته و فرمان می‌لرزد.

راه‌حل: نصب مجدد لاستیک‌ها با دستگاه تخصصی.

علت نوزدهم: خرابی شاسی یا اتاق خودرو

ضربه شدید یا تصادف می‌تواند باعث کج شدن شاسی شود و لرزش فرمان را به همراه داشته باشد.

راه‌حل: بررسی اتاق خودرو توسط متخصص.

علت بیستم: استفاده از قطعات تقلبی

قطعات بی‌کیفیت یا تقلبی در سیستم تعلیق و فرمان می‌توانند عامل لرزش باشند.

راه‌حل: استفاده از قطعات استاندارد و دارای تاییدیه.

عملکرد فرمان خودرو چگونه است؟

در سامانه فرمان‌دهی اغلب خودروها، مجموعه‌ای از اجزای مکانیکی و در برخی موارد الکتریکی وجود دارد که با همکاری یکدیگر، دستورات راننده را از طریق فرمان دریافت کرده و آن را به چرخ‌های جلو منتقل می‌کنند. بروز ایراد در هر قسمت از این سیستم می‌تواند باعث لرزش فرمان و کاهش دقت در کنترل خودرو شود. آشنایی با معرفی انواع سیستم فرمان خودرو + معایب و مزایا به شما کمک می‌کند تا بهتر درک کنید هر بخش از این مجموعه چگونه عمل می‌کند و چه نقشی در هدایت خودرو دارد.

غربیلک فرمان: این قطعه همان حلقه‌ی دایره‌ای‌شکل است که راننده دستان خود را روی آن قرار داده و خودرو را هدایت می‌کند. هرگونه لرزش ناشی از خرابی در سامانه فرمان معمولاً از طریق این قسمت احساس می‌شود. غربیلک در واقع پل ارتباطی بین راننده و سطح جاده است.

میل فرمان یا شفت: میل فرمان وظیفه دارد حرکات اعمال‌شده توسط راننده بر روی غربیلک را به چرخ‌های جلو منتقل کند. این قطعه واسطه‌ای میان فرمان و چرخ‌هاست.

جعبه فرمان: این بخش، چرخش ایجادشده در غربیلک را از طریق ستون فرمان دریافت کرده و آن را به حرکتی قابل‌انتقال به سگدست و مجموعه چرخ‌ها تبدیل می‌کند. جعبه فرمان نیروی چرخشی اندک واردشده توسط راننده را به گشتاوری بیشتر تبدیل کرده و به کمک آن، امکان چرخاندن چرخ‌ها و هدایت خودرو را فراهم می‌سازد.

تاثیر لرزش فرمان بر رانندگی

لرزش فرمان خودرو تأثیر مستقیمی بر کیفیت و ایمنی رانندگی دارد. وقتی فرمان می‌لرزد، تمرکز راننده کاهش یافته و کنترل خودرو دشوارتر می‌شود، به‌ویژه در سرعت‌های بالا یا هنگام ترمزگیری ناگهانی. این لرزش‌ها معمولاً نشانه وجود ایرادی در بخش‌هایی مانند تایرها، سیستم تعلیق یا جعبه فرمان هستند و در صورت نادیده‌گرفتن می‌توانند منجر به فرسودگی زودرس قطعات و حتی حوادث خطرناک شوند.

به همین دلیل، بررسی و رفع سریع علت لرزش فرمان نه‌تنها برای راحتی رانندگی بلکه برای حفظ ایمنی سرنشینان نیز اهمیت زیادی دارد.

حتما بخوانید: بررسی فنی خودرو چیست؟ و برای چه نوع خودروهایی در ایران مناسب است؟

لرزش‌های خطرناک در خودرو

همان‌طور که گفته شد، لرزش در فرمان یا داخل اتاق خودرو می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد. برخی از این موارد چندان نگران‌کننده نیستند، اما اگر منبع لرزش از بخش‌های حیاتی خودرو باشد، باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن شناسایی و برطرف شود. به همین علت، هرگونه لرزش غیرعادی در فرمان یا بدنه خودرو نیازمند بررسی فوری است.

برای نمونه، اگر دلیل لرزش فرمان وجود تایر آسیب‌دیده یا رینگی ترک‌خورده و تاب‌دار باشد، این مشکل می‌تواند به شکستگی چرخ یا حتی ترکیدن ناگهانی لاستیک منجر شود؛ رخدادی که خطرات سنگین مالی و جانی در پی دارد. همچنین لرزشی که به دلیل تاب داشتن دیسک ترمز ایجاد شود، موجب کاهش محسوس قدرت ترمزگیری و بر هم خوردن تعادل میان چرخ‌ها خواهد شد و در شرایط ترمزگیری شدید، احتمال انحراف خودرو از مسیر مستقیم را افزایش می‌دهد.

به طور کلی، لرزش خودرو مسئله‌ای است که نباید نادیده گرفته شود، زیرا ادامه‌دار بودن آن در بازه‌های خاص فرکانسی می‌تواند باعث شل شدن پیچ‌ها، مهره‌ها و اتصالات مهم در سیستم تعلیق و بدنه شود. ایجاد صدای اضافی در کابین کم‌خطرترین پیامد این لرزش‌ها است. بنابراین توصیه می‌شود پیش از خرید یا فروش خودرو، علت هرگونه لرزش احتمالی را شناسایی و برطرف کنید.

بیشتر بدانید: فرمان برقی چیست

سؤالات متداول

1. علت لرزش فرمان ماشین هنگام رانندگی چیست؟
رایج‌ترین علت لرزش فرمان ماشین هنگام حرکت، تنظیم نبودن بالانس چرخ‌ها، تاب داشتن رینگ یا فرسودگی لاستیک‌ها است. در برخی موارد نیز خرابی قطعات سیستم تعلیق یا جلوبندی می‌تواند عامل اصلی باشد.

2. چرا فرمان ماشین هنگام ترمز گرفتن می‌لرزد؟
لرزش فرمان ماشین هنگام ترمزگیری معمولاً به دلیل تاب برداشتن دیسک ترمز یا ساییدگی لنت‌ها ایجاد می‌شود. این مشکل باید سریع بررسی و برطرف شود تا ایمنی ترمز حفظ گردد.

3. آیا علت لرزش فرمان ماشین می‌تواند از جعبه فرمان باشد؟
بله، خرابی یا لق شدن اجزای داخل جعبه فرمان می‌تواند یکی از دلایل اصلی لرزش فرمان ماشین باشد، مخصوصاً زمانی که لرزش در سرعت پایین نیز احساس شود.

4. لرزش فرمان در سرعت بالا نشانه چیست؟
وقتی فرمان در سرعت‌های بالا می‌لرزد، احتمالاً چرخ‌ها بالانس نیستند یا یکی از تایرها دچار برآمدگی و ناهمواری شده است. گاهی نیز خرابی کمک‌فنر یا بوش‌ها در سیستم تعلیق عامل این لرزش است.

5. آیا تنظیم فرمان می‌تواند علت لرزش فرمان ماشین را برطرف کند؟
در صورتی که لرزش به دلیل نامیزانی چرخ‌ها یا تنظیم نبودن زاویه فرمان باشد، انجام تنظیم فرمان (Wheel Alignment) می‌تواند مشکل را تا حد زیادی رفع کند.

6. لرزش فرمان ماشین در جا (در حالت ایستاده) به چه دلیل است؟
اگر فرمان حتی در حالت توقف و بدون حرکت خودرو می‌لرزد، معمولاً ایراد از پمپ هیدرولیک فرمان یا خرابی در بوش‌ها و اتصالات جعبه فرمان است.

7. نادیده گرفتن علت لرزش فرمان ماشین چه عواقبی دارد؟
بی‌توجهی به لرزش فرمان می‌تواند باعث فرسودگی قطعات جلوبندی، کاهش کنترل راننده، افزایش مصرف سوخت و در نهایت خطر تصادف شود. بنابراین باید در اولین فرصت علت لرزش فرمان ماشین را شناسایی و رفع کرد.

جمع‌بندی: چه زمانی باید جدی بگیریم؟

علت لرزش فرمان ماشین یکی از مشکلات رایجی است که نباید آن را بی‌اهمیت دانست، زیرا می‌تواند نشانه‌ای از ایراد در بخش‌هایی مانند سیستم تعلیق، بالانس چرخ‌ها، جعبه فرمان یا حتی ترمزها باشد. تشخیص دقیق علت لرزش فرمان خودرو نیاز به بررسی تخصصی دارد و بی‌توجهی به آن ممکن است باعث آسیب‌های جدی‌تر و کاهش ایمنی رانندگی شود.

اگر علاقه‌مند هستید درباره سیستم فرمان، تعلیق و نحوه عیب‌یابی خودرو به‌صورت اصولی آموزش ببینید، پیشنهاد می‌شود در دوره‌های آموزشی آموزشگاه دارالفنون شرکت کنید. این مجموعه با ارائه آموزش‌های عملی و کاربردی در زمینه آموزش مکانیک خودرو فنی و حرفه ای، آموزش برق خودرو و سیستم‌های فرمان، فرصتی عالی برای یادگیری مهارت‌های فنی و ورود به بازار کار فراهم کرده است.