علت جوش آوردن ماشین در هوای سرد
علت جوش آوردن ماشین در هوای سرد موضوعی است که بسیاری از رانندگان کمتر به آن فکر میکنند. وقتی هوا یخزده و جادهها پوشیده از برف است، انتظار داریم موتور خودرو بدون مشکل کار کند، اما افزایش دما و بالا رفتن آمپر آب در همین شرایط هم میتواند رخ دهد. این اتفاق نهتنها باعث نگرانی راننده میشود بلکه در صورت بیتوجهی، احتمال آسیب جدی به قطعات موتور را بهدنبال دارد.
در ادامه این مطلب به دلایل اصلی جوش آوردن خودرو در زمستان، نشانهها و بهترین روشهای پیشگیری میپردازیم تا بتوانید با خیال آسوده پشت فرمان بنشینید.
در این مقاله جامع، قصد داریم به بررسی دقیق علت جوش آوردن ماشین در هوای سرد بپردازیم، علائم آن را مرور کنیم، روشهای تشخیص و پیشگیری را توضیح دهیم و راهکارهای عملی ارائه دهیم تا شما بتوانید با اطمینان بیشتری رانندگی کنید.مطالعه مطالب مرتبط با آموزش مکانیک خودرو در آموزشگاه دارلفنون میتواند کمک بزرگی باشد تا با اطمینان بیشتری رانندگی کنید.
چرا ماشین در هوای سرد جوش میآورد؟ بررسی دلایل اصلی و پنهان
خیلیها فکر میکنند دمای پایین هوا مانع افزایش دمای موتور میشود، اما سیستم خنککاری خودرو فراتر از دمای محیط عمل میکند. موتور برای رسیدن به دمای کاری ایدهآل طراحی شده و اگر یکی از اجزای این چرخه مختل شود، حتی در هوای سرد هم موتور بیش از حد گرم میشود. در ادامه مهمترین علت جوش آوردن ماشین در هوای سرد را بررسی میکنیم.
۱. خرابی یا گیر کردن ترموستات
ترموستات نقش حیاتی در تنظیم جریان مایع خنککننده دارد. در هوای سرد، وظیفه آن بستن مسیر رادیاتور و کمک به گرم شدن سریع موتور است. اما اگر ترموستات در حالت بسته گیر کند، آب درون موتور گردش نمیکند و خیلی زود دما بالا میرود.
- نشانهها: دیر روشن شدن بخاری، بالا رفتن ناگهانی دمای آمپر، یا سرد بودن شلنگ بالای رادیاتور.
- راهکار: تعویض ترموستات معیوب با نمونه استاندارد.
۲. یخزدگی آب رادیاتور یا مایع خنککننده
استفاده از آب خالی در رادیاتور یکی از اشتباهات رایج رانندگان است. در زمستان، آب ساده بهسرعت یخ میزند و مانع گردش در مدار میشود. همین اتفاق باعث بالا رفتن دمای موتور و جوش آوردن ماشین در هوای سرد میشود.
- نشانهها: بخاری کار نمیکند، صدای قلقل از موتور شنیده میشود.
- راهکار: استفاده از ضدیخ استاندارد و ترکیب آن با آب مقطر.
۳. ضعف پمپ آب (واتر پمپ)
واتر پمپ وظیفه گردش آب در کل سیستم را برعهده دارد. اگر در زمستان یخزدگی یا خرابی بلبرینگ باعث اختلال شود، مایع خنککننده جریان ندارد و موتور داغ میکند.
- نشانهها: صدای زوزه یا نشتی از جلوی موتور، نوسان عقربه دما.
- راهکار: تعویض واتر پمپ.
۴. خرابی رادیاتور یا گرفتگی مسیرها
رادیاتور ممکن است به دلیل رسوب، گرفتگی یا یخزدگی دچار کاهش بازده شود. این موضوع باعث میشود حتی در هوای سرد، انتقال حرارت بهدرستی انجام نشود و دمای موتور بالا رود.
۵. هوا گرفتن سیستم خنککننده
اگر در اثر تعویض آب رادیاتور یا نشت، هوا وارد مدار شود، پمپ آب نمیتواند مایع را بهخوبی جابجا کند. همین مسئله در زمستان باعث جوش آوردن موتور خودرو خواهد شد.
بیشتر بدانید: مدرک مکانیک خودرو درجه 2 چیست؟
علائم هشداردهنده جوش آوردن خودرو در هوای سرد
شناخت بهموقع علائم میتواند از آسیب جدی به موتور جلوگیری کند. در جدول زیر، مهمترین علائم و علت جوش آوردن ماشین در هوای سرد آورده شده است:
| علامت | توضیح | اقدام فوری |
|---|---|---|
| بالا رفتن عقربه دمای موتور | حرکت سریع به سمت H حتی در هوای سرد | توقف و بررسی سیستم خنککننده |
| سرد بودن بخاری خودرو | نشاندهنده گردش نامناسب مایع خنککننده | بررسی سطح ضدیخ و ترموستات |
| صدای قلقل در موتور | ورود هوا یا جوشیدن مایع در مدار | هواگیری سیستم |
| بخار از کاپوت | افزایش بیش از حد فشار در رادیاتور | توقف و خاموش کردن موتور |
بررسی علمی علت جوش آوردن ماشین در هوای سرد
برای درک بهتر علت جوش آوردن ماشین در هوای سرد باید بدانیم موتور خودرو حتی در زمستان دمایی حدود ۹۰ درجه سانتیگراد نیاز دارد تا بهترین راندمان سوخت و احتراق را داشته باشد. اگر سیستم خنککننده نتواند تعادل را حفظ کند، دمای موتور از حد مجاز فراتر میرود.
این اتفاق معمولاً به دلیل ترموستات معیوب، ضدیخ نامناسب یا پمپ آب ضعیف رخ میدهد. بنابراین، مهمترین نکته در نگهداری زمستانی خودرو، استفاده از ضدیخ استاندارد و سرویس دورهای سیستم خنککننده است.
حتما بخوانید: نشانه های سوختن سوپاپ خودرو چیست؟
راهکارهای عملی برای رفع مشکل جوش آوردن خودرو در زمستان
۱. استفاده از ضدیخ استاندارد و مرغوب
ضدیخ نهتنها مانع یخزدگی آب میشود بلکه نقطه جوش مایع خنککننده را نیز بالا میبرد. ترکیب ایدهآل، ۵۰ درصد آب مقطر و ۵۰ درصد ضدیخ است.
۲. سرویس ترموستات در آغاز فصل سرد
ترموستات باید در ابتدای زمستان بررسی و در صورت نیاز تعویض شود. گیر کردن آن در حالت بسته یا باز، هر دو برای موتور خطرناک است.
۳. هواگیری سیستم خنککننده
پس از تعویض مایع یا ضدیخ، هواگیری دقیق سیستم بسیار ضروری است. وجود هوا باعث اختلال در پمپاژ مایع و افزایش دما میشود.
۴. بررسی واتر پمپ
هرگونه نشتی یا صدای غیرعادی از واتر پمپ نشاندهنده خرابی است. در چنین شرایطی باید سریعاً نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
۵. شستوشوی رادیاتور و مدار خنککننده
رسوب و زنگزدگی داخل رادیاتور میتواند جریان آب را مختل کند. با استفاده از محلولهای مخصوص شستوشو، راندمان رادیاتور را بالا ببرید.
حتما بخوانید: علائم و چراغ های روی کیلومتر
تجربه واقعی رانندگان
یکی از رانندگان تاکسی در تهران تعریف میکرد:
زمستان سال گذشته، ماشینم در ترافیک بزرگراه جوش آورد. فکر نمیکردم در سرما همچین اتفاقی بیفتد. بعداً فهمیدم ضدیخ را رقیق کرده بودم و همین باعث یخزدگی داخل شلنگها شده بود. بعد از تعویض کامل ضدیخ و شستوشوی سیستم، دیگر این مشکل تکرار نشد.
این تجربه نشان میدهد بیتوجهی به کیفیت و ترکیب ضدیخ، یکی از دلایل اصلی جوش آوردن ماشین در هوای سرد است.
جدول خلاصه علتها و راهکارها
| علت | توضیح | راهکار پیشنهادی |
|---|---|---|
| خرابی ترموستات | گیر کردن در حالت بسته | تعویض ترموستات |
| یخزدگی آب رادیاتور | استفاده از آب خالی | افزودن ضدیخ استاندارد |
| خرابی پمپ آب | نچرخیدن مایع خنککننده | تعویض واتر پمپ |
| گرفتگی رادیاتور | رسوب یا یخزدگی مسیرها | شستوشوی رادیاتور |
| هوا گرفتن سیستم | وجود حباب در مدار | هواگیری کامل سیستم |
نکات پیشگیرانه برای زمستان
- همیشه قبل از شروع فصل سرد، ضدیخ را تعویض کنید.
- سطح مایع خنککننده را بهطور مرتب بررسی کنید.
- از رانندگی طولانی در سربالاییهای سنگین با موتور سرد خودداری کنید.
- در دورههای مشخص، سیستم خنککننده را سرویس کنید.
- در کنار یادگیری اصول آموزش مکانیک خودرو، با نکات ساده نگهداری زمستانی هم آشنا باشید.
نقش سیستم کنترل دمای موتور و سنسورها در جوش آوردن خودرو در سرما
سیستم کنترل دمای موتور شامل ترموستات، سنسور دمای آب و ECU است که نقش حیاتی در پایش و تنظیم دمای موتور دارد. در هوای سرد، عملکرد صحیح این سیستم اهمیت بیشتری پیدا میکند. اگر سنسور دما یا ترموستات خراب شود، ECU نمیتواند میزان جریان آب رادیاتور را درست تنظیم کند و در نتیجه موتور سریعتر از حد معمول گرم شده و جوش میآورد.
ترموستاتهای قدیمی یا معیوب ممکن است در حالت بسته گیر کنند و اجازه ندهند آب خنککننده جریان یابد. علاوه بر این، خرابی سنسور دما باعث ارسال اطلاعات نادرست به ECU میشود که واکنش سیستم خنککننده را کاهش میدهد. به همین دلیل، حتی در هوای سرد و با رادیاتور سالم، خودرو ممکن است جوش بیاورد.
برای پیشگیری، بررسی دورهای ترموستات، سنسورها و سیستم کنترل دما ضروری است. استفاده از تجهیزات باکیفیت و تعویض بهموقع قطعات فرسوده، میتواند خطر جوش آوردن موتور در سرما را به حداقل برساند. همچنین رانندگان باید به هرگونه هشدار دمای موتور توجه کنند و در صورت مشاهده افزایش دما، سریعاً خودرو را متوقف کنند.
حتما بخوانید: شناخت سیستم کمکی ترمز (BA) خودرو
تأثیر نسبت مخلوط ضدیخ و آب بر جوش آوردن در شرایط یخبندان
نسبت صحیح ضدیخ و آب در رادیاتور، یکی از عوامل کلیدی جلوگیری از جوش آوردن موتور در هوای سرد است. ضدیخ علاوه بر پایین آوردن نقطه انجماد، نقطه جوش مایع خنککننده را نیز افزایش میدهد و از یخزدگی و آسیب به قطعات موتور جلوگیری میکند.
استفاده از نسبت نامناسب، مانند آب بیشازحد یا ضدیخ خیلی رقیق، باعث کاهش خاصیت انتقال حرارت و تشکیل نقاط داغ در موتور میشود. این وضعیت میتواند منجر به جوش آوردن خودرو حتی در زمستان شود. از سوی دیگر، ضدیخ بیشازحد نیز ممکن است باعث افزایش غلظت و کاهش جریان روان مایع خنککننده شود.
توصیه میشود نسبت معمول ۵۰ به ۵۰ آب و ضدیخ رعایت شود و نوع ضدیخ مناسب با نوع خودرو انتخاب گردد. بررسی دورهای سطح مایع خنککننده و اطمینان از نبود هوا یا نشتی در سیستم، بخش مهمی از نگهداری است. رعایت این نکات ساده، هزینه تعمیرات موتور و مشکلات جانبی ناشی از جوش آوردن را کاهش میدهد.
بیشتر بخوانید: علت خرابی انگشتی موتور و علائم آن
سوالات متداول علت جوش آوردن ماشین در هوای سرد
۱. آیا ممکن است خودرو در زمستان بدون نقص مکانیکی جوش بیاورد؟
بله، خرابی ترموستات، سنسور دما یا نسبت نامناسب ضدیخ میتواند باعث جوش آوردن موتور حتی در هوای سرد شود.
۲. بهترین نسبت ضدیخ و آب برای زمستان چیست؟
نسبت استاندارد معمولاً ۵۰ به ۵۰ است، اما بسته به نوع خودرو و ضدیخ توصیه شده توسط سازنده، ممکن است کمی متفاوت باشد.
۳. چه نشانههایی قبل از جوش آوردن خودرو در سرما قابل مشاهده است؟
افزایش سریع عقربه دمای موتور، بخار از رادیاتور یا صدای جوشیدن از محفظه موتور از نشانههای اولیه هستند.
۴. آیا استفاده از ضدیخ ارزان میتواند مشکل ساز باشد؟
بله، ضدیخ غیر استاندارد یا نامرغوب میتواند باعث کاهش عملکرد سیستم خنککننده و افزایش ریسک جوش آوردن موتور شود.
جمعبندی: چگونه از جوش آوردن ماشین در هوای سرد جلوگیری کنیم؟
علت جوش آوردن ماشین در هوای سرد اتفاقی عجیب اما بسیار رایج است. عوامل اصلی آن شامل خرابی ترموستات، نبود ضدیخ مناسب، ضعف واتر پمپ، گرفتگی رادیاتور و هوا گرفتن مدار هستند. شناخت بهموقع علائم و اقدام سریع، مانع آسیبهای جدی مانند سوختن واشر سرسیلندر یا ترک خوردن بلوک موتور میشود.
نکات کلیدیعلت جوش آوردن ماشین در هوای سرد:
- همیشه از ضدیخ استاندارد استفاده کنید.
- ترموستات و پمپ آب را بهموقع سرویس کنید.
- سیستم خنککننده را در آغاز هر فصل بررسی کنید.
با رعایت این نکات ساده و کاربردی، میتوانید زمستانی بدون نگرانی از جوش آوردن موتور خودرو تجربه کنید.
درباره نویسنده
تحریریه تخصصی دارالفنون
مجموعه از متخصصان و اساتید مجرب مجتمع فنی حرفه ای دارالفنون