خودروی گاز سوز CNG
خودروی گاز سوز CNG به معنی خودرویی است که برای حرکت از گاز طبیعی فشرده (Compressed Natural Gas) استفاده میکند. این نوع خودروها معمولاً با موتورهایی طراحی شدهاند که قابلیت سوختن گاز طبیعی فشرده را دارند.
مزایای استفاده از CNG شامل کمترین آلودگی محیطی نسبت به سوختهای فسیلی مانند بنزین و دیزل، هزینه پایینتر سوخت، و موجودیت فراوان گاز طبیعی در برخی مناطق است. با این حال محدودیتهایی نیز وجود دارد، از جمله محدودیت در تعداد جاگاههای پر کردن گاز CNG و مسافت محدودی که میتوان با یک بار پر کردن از آن طی کرد.
** مهارتهات، سرمایه توست ! دست از یادگیری برندار**
جدول محتوا
- 1 تاریخچه خودروهای دوگانه سوز
- 2 آشنایی با تجهیزات و عملکرد خودروهای دوگانه سوز
- 3 مخزن خودروهای دوگانه سوز
- 4 شیر سوخت گیری خودروی گاز سوز CNG
- 5 شیر سر مخزن خودروی گاز سوز CNG
- 6 مهمترین ویژگیها و عملکردهای شیر سر مخزن عبارتند از:
- 7 شیرهای سلونوئیدی
- 8 شیر سلونوئید گاز
- 9 لوله ها در سیستم خودروی گاز سوز CNG
- 10 انواع لوله ها در سیستم CNG
- 11 جدول انواع عیب یابی در مورد خودروی گاز سوز CNG
- 12 سوالات متداول درباره خودروی گاز سوز CNG
تاریخچه خودروهای دوگانه سوز
تاریخچه خودروهای دوگانه سوز (Dual-Fuel Vehicles) به سرعت رشد و توسعه یافته است، اما ایده اولیه از چند دهه پیش آغاز شده است. این نوع خودروها ابتدا برای استفاده از گاز طبیعی فشرده (CNG) به عنوان سوخت در کنار بنزین یا دیزل توسعه یافتند. در ادامه، به تاریخچه این تکنولوژی میپردازیم:
- درآغاز تکنولوژی CNG: در دهههای 1970 و 1980، استفاده از گاز CNG به عنوان یک جایگزین سبزتر و کمآلودگی برای بنزین و دیزل مورد توجه قرار گرفت. این تکنولوژی در کشورهایی مانند آرژانتین، ایتالیا و پاکستان به خصوص توسعه یافت.
- پیشرفتهای در زمینه سیستمهای تزریق: تکنولوژیهای پیشرفتهتر در سیستمهای تزریق سوخت، به ویژه برای گاز CNG، در دهههای 1990 و 2000 به توسعه خودروهای دوگانه سوز کمک کرد. این سیستمها به موتور اجازه میدهند تا به طور همزمان از دو نوع سوخت استفاده کنند و میزان آلایندگی را کاهش دهند.
- گسترش در بازارهای جهانی: در سالهای اخیر، توسعه خودروهای دوگانه سوز به سرعت در بازارهایی مانند اروپا، آمریکای شمالی و آسیا روند گرفت. تنوع بیشتر مدلها و بهرهوری بهتر در مصرف سوخت، این نوع خودروها را به گزینه جذابی برای مصرفکنندگان تبدیل کرده است.
- نوآوریها در فناوری سوخت: با پیشرفتهای تکنولوژی و تحقیقات در زمینههای مختلف از جمله مواد سوختی زیستی و گازهای جایگزین، خودروهای دوگانه سوز نقش بیشتری در پایداری و کاهش اثرات منفی بر محیط زیست دارند.
- آینده خودروهای دوگانه سوز: با توسعه فناوریهای جدید مانند هیدروژن سوختی (hydrogen fuel cell) و پیشرفت در باتریهای الکتریکی، ممکن است تکنولوژی خودروهای دوگانه سوز در آینده به شکلها و ترکیبهای جدیدی تغییر کند، به نحوی که بیشتر به نیازهای پایداری و کارایی انرژی جهانی پاسخ دهد.
به طور کلی، خودروهای دوگانه سوز به عنوان یک انتخاب میانه میان خودروهای فسیلی و خودروهای الکتریکی، در مسیری برای ارتقای پایداری و بهرهوری انرژی در صنعت خودروسازی بهشمار میروند.
آشنایی با تجهیزات و عملکرد خودروهای دوگانه سوز
خودروهای دوگانه سوز (Dual-Fuel Vehicles) به خودروهایی اطلاق میشود که قابلیت سوختن دو نوع سوخت مختلف را دارند. این نوع خودروها معمولاً دو سیستم سوخترسانی دارند: یکی برای سوخت فسیلی مانند بنزین یا دیزل و دیگری برای سوخت گازی مانند گاز طبیعی فشرده (CNG) یا بیوگاز.
تجهیزات:
- موتور دوگانه سوز: موتور خودرو بهطور همزمان میتواند از دو نوع سوخت استفاده کند. این موتورها به طور معمول برای استفاده از گاز CNG یا بیوگاز طراحی شدهاند، اما میتوانند به طور خودکار به سوخت فسیلی تغییر کنند در صورتی که سوخت گازی در دسترس نباشد.
- سیستمهای تزریق سوخت: خودروهای دوگانه سوز دارای سیستمهای تزریق مخصوص هر نوع سوخت هستند. برای مثال، برای سوخت بنزین یا دیزل سیستم تزریق و تنظیم موجود است و همچنین برای گاز CNG یا بیوگاز نیز سیستمهای تزریق و تنظیم مناسب وجود دارد.
- سیستم کنترل الکترونیکی (ECU): این سیستم در خودروهای دوگانه سوز برای کنترل و تنظیم مصرف سوخت و تغییر بین نوع سوختهای مختلف استفاده میشود. ECU با توجه به شرایط ورودی مانند دما، فشار، وضعیت موتور، و نوع سوخت، تصمیمگیری میکند که از کدام نوع سوخت استفاده شود.
عملکرد:
- مزایا: خودروهای دوگانه سوز مزایایی از قبیل کاهش آلودگی هوا، صرفهجویی در هزینه سوخت (بسته به نوع سوخت استفاده شده)، و افزایش گزینههای سوخترسانی برای کاربران فراهم میکنند.
- محدودیتها: این خودروها ممکن است به دلیل نیاز به سیستمهای دوگانه سوخترسانی، هزینه بالاتری نسبت به خودروهای تک سوخت داشته باشند. همچنین، برخی مدلها ممکن است عملکرد کمتری نسبت به خودروهای تک سوخت داشته باشند، اما این وابسته به طراحی و پیادهسازی خودرو است.
خودروهای دوگانه سوز در حال حاضر در برخی بازارها مانند اروپا و آمریکا توسط برخی شرکتهای خودروسازی تولید میشوند و به عنوان یک گزینه سبزتر و کممصرفتر در نظر گرفته میشوند.
مخزن خودروهای دوگانه سوز
مخزن در خودروهای دوگانه سوز (Dual-Fuel Vehicles) جایی است که سوخت نگهداری میشود، بسته به نوع خودرو و نوع سوختی که استفاده میشود، این مخزن میتواند شرایط ویژهای داشته باشد. در ادامه به بررسی مخزنهای استفاده شده در خودروهای دوگانه سوز میپردازیم:
- مخزن سوخت بنزین یا دیزل: اکثر خودروهای دوگانه سوز دارای یک مخزن سوخت برای بنزین یا دیزل هستند. این مخزنها معمولاً مانند مخزنهای خودروهای تک سوخت عمل میکنند و ظرفیت و شکلهای مختلفی میتوانند داشته باشند، اما هدف اصلی آنها ارائه سوخت برای راهاندازی و حالتهایی که استفاده از سوخت دوگانه لازم نیست.
- مخزن گاز CNG: اگر خودرو از گاز CNG نیز استفاده میکند، باید یک مخزن CNG نصب شود. این مخزنها برای نگهداری گاز طبیعی فشرده طراحی شدهاند و معمولاً از جنس فولاد یا آلومینیوم ساخته میشوند تا به راحتی فشار بالای گاز را تحمل کنند. مخزنهای CNG باید استانداردهای ایمنی خاصی را دنبال کنند و معمولاً دارای سیستمهای ایمنی مانند شیرهای ایمنی و سیستمهای تهویه هستند.
- سیستمهای پیوسته سوخت: برخی خودروهای دوگانه سوز ممکن است دارای سیستمهای پیوسته سوخت باشند که به صورت خودکار تغییر سوخت میدهند بین بنزین/دیزل و گاز CNG. این سیستمها به کمک سنسورها و سیستمهای کنترل الکترونیکی کار میکنند تا بهینهسازی مصرف سوخت و عملکرد خودرو را فراهم کنند.
مخزنهای خودروهای دوگانه سوز نیاز به نگهداری و تعمیرات خاصی دارند تا اطمینان حاصل شود که سوخت به درستی ذخیره شده و ایمنی خودرو حفظ شود. استفاده از سوختهای دوگانه سوز باعث میشود که خودروها بهترین استفاده از منابع موجود کنند و کمترین تاثیر ممکن بر محیط زیست را داشته باشند.
شیر سوخت گیری خودروی گاز سوز CNG
شیر سوخت گیری (Fuel Filler Cap) یا به طور کلی “شیر سوخت” (Fuel Cap)، قسمتی از سیستم سوخترسانی خودرو است که بر روی مخزن سوخت نصب میشود و در زمان پر کردن سوخت به خودرو استفاده میشود. این قطعه اهمیت زیادی از نظر ایمنی و کارکرد صحیح خودرو دارد. به طور کلی، شیر سوخت گیری دارای ویژگیها و عملکردهای زیر است:
- ماموریت اصلی: شیر سوخت گیری برای مهار و محافظت از دسترسی به مخزن سوخت خودرو استفاده میشود. این قطعه باعث میشود که سوخت به درستی درون مخزن قرار گیرد و از بیرونی شدن آن جلوگیری شود.
- ساختار و مواد: شیر سوخت گیری معمولاً از موادی مانند پلاستیک مقاوم، آلومینیوم یا فولاد ساخته میشود. این مواد باید دارای استحکام و مقاومت کافی برای تحمل شرایط مختلف آب و هوا و ارتفاعات باشند.
- بسته بندی محکم: شیر سوخت گیری باید بسته بندی محکمی داشته باشد تا هرگونه نشتی سوخت را به درون مخزن سوخت جلوگیری کند. این امر بسیار حیاتی است زیرا نشتی سوخت میتواند علاوه بر ضایعات، خطرات جدی ایجاد کند.
- بند و گیره: برخی از شیرهای سوخت گیری دارای بند یا گیرهای هستند که به بدنه خودرو یا قسمت دیگری از سیستم سوخترسانی متصل میشوند. این بند یا گیره باعث میشود که شیر سوخت در موقعیت صحیح قرار گیرد و از گم شدن آن جلوگیری شود.
- قفل و ایمنی: برخی از شیرهای سوخت گیری دارای قفلهای ایمنی هستند که تا از دسترسی غیرمجاز به مخزن سوخت جلوگیری میکنند. این امکان به کاربر اجازه میدهد تا سطح امنیت خودرو را افزایش دهد.
با توجه به اهمیت شیر سوخت گیری در عملکرد صحیح خودرو و جلوگیری از مشکلات مربوط به سوخت، این قطعه باید به طور دورهای بررسی و در صورت لزوم تعویض شود تا از عملکرد بهینه خودرو اطمینان حاصل شود.
شیر سر مخزن خودروی گاز سوز CNG
شیر سر مخزن (Fuel Tank Cap) یا به طور کلی “سر مخزن سوخت”، قطعهای است که بر روی گردنه مخزن سوخت خودرو نصب میشود تا از ورود هوا، آلودگیها، نفوذ آب و دیگر آسیبها به مخزن سوخت جلوگیری کند. این قطعه در واقع به عنوان پوشش محافظ بر روی گردنه مخزن سوخت قرار میگیرد و اهمیت زیادی از نظر ایمنی و عملکرد صحیح خودرو دارد.
مهمترین ویژگیها و عملکردهای شیر سر مخزن عبارتند از:
- مهار و محافظت مخزن سوخت: شیر سر مخزن با بسته شدن درستی، از ورود هوا، آلودگیها، حشرات و مواد غیرمجاز به داخل مخزن سوخت جلوگیری میکند. این مواد میتوانند علاوه بر آسیب به سیستم سوخترسانی، باعث کاهش کیفیت سوخت و در نهایت کارایی خودرو نیز شوند.
- مقاومت در برابر عوامل محیطی: شیر سر مخزن باید از جنسی مقاوم به آب، گرد و غبار، نور UV و دیگر عوامل محیطی ساخته شده باشد تا مانع از خرابی زودهنگام و نشتی سوخت شود.
- سازگاری با ایمنی: برخی از شیرهای سر مخزن دارای امکانات ایمنی مانند قفلهای توپی یا کددار هستند که جلوی سرقت سوخت را میگیرند و از این طریق ایمنی خودرو را بهبود میدهند.
- تهویه: برخی از شیرهای سر مخزن دارای سیستمهای تهویه هستند که از فشار داخلی و سرد شدن سریعتر سوخت جلوگیری میکنند. این سیستمها به محافظت از عملکرد سوخت کمک میکنند.
- مقاومت در برابر تغییرات دما: شیرهای سر مخزن باید قابلیت تحمل تغییرات دمایی بزرگ را داشته باشند تا در هر شرایط جوی به درستی کار کنند.
به طور کلی، شیر سر مخزن یکی از قطعات اساسی سیستم سوخترسانی خودرو است که برای حفظ کیفیت سوخت، ایمنی و کارایی خودرو بسیار اهمیت دارد. بهتر است این قطعه به طور دورهای بررسی شود تا اطمینان حاصل شود که به درستی کار میکند و هیچ گونه مشکلی در عملکرد آن وجود ندارد.
شیرهای سلونوئیدی
شیرهای سلونوئیدی (Solenoid Valves) از انواع مختلفی از شیرهای کنترل سوخت هستند که با استفاده از یک سلونوئید (یک نوع دستگاه الکترومکانیکی) کنترل میشوند. این شیرها در سیستمهای سوخترسانی خودروها و دیگر برنامههای صنعتی و تجاری استفاده میشوند تا جریان سوخت را به صورت خودکار کنترل کنند.
ویژگیها و عملکردهای شیرهای سلونوئیدی عبارتند از:
- کنترل الکتریکی: این شیرها با استفاده از یک سلونوئید الکترومکانیکی کنترل میشوند که تحت تأثیر سیگنال الکتریکی (معمولاً از یک کنترلر یا سیستم کنترل خودرو) باز و بسته میشود.
- بهرهوری انرژی: سلونوئیدها فقط زمانی جریان دارند که سیگنال الکتریکی به آنها اعمال میشود، بنابراین انرژی مصرفی آنها در زمان عدم استفاده بسیار کم است که این امر به بهرهوری انرژی کمک میکند.
- سرعت واکنش: سلونوئیدها به دلیل نوع عملکرد الکترومکانیکی خود، به سرعت بالا واکنش میدهند و به سرعت میتوانند جریان سوخت را قطع یا وصل کنند.
- مناسب برای کنترل دقیق: این شیرها به دلیل کنترل دقیقی که توسط سلونوئید فراهم میآید، برای برنامههایی که نیاز به کنترل دقیق جریان سوخت دارند مناسب هستند.
- استفاده گسترده: شیرهای سلونوئیدی در انواع مختلفی از سیستمهای سوخترسانی، از جمله در خودروها، ماشینآلات صنعتی، سیستمهای آب و هوا، و غیره استفاده میشوند.
با توجه به ویژگیهای بالا، شیرهای سلونوئیدی یکی از انتخابهای معمول برای کنترل جریان سوخت در خودروها و سایر برنامههای صنعتی و تجاری میباشند که به کنترل دقیق و کارایی بهتر سیستمها کمک میکنند.
شیر سلونوئید گاز
شیر سلونوئید گاز (Solenoid Gas Valve) یک نوع شیر سلونوئیدی است که برای کنترل جریان گاز استفاده میشود. این شیرها با استفاده از یک سلونوئید الکترومکانیکی کنترل میشوند که با اعمال یک سیگنال الکتریکی به آن باز و بسته میشود. شیرهای سلونوئید گاز در برنامههای مختلف صنعتی، تجاری و خانگی از جمله در سیستمهای گرمایش، تهویه مطبوع، سوخترسانی و غیره برای کنترل جریان گاز استفاده میشوند.
ویژگیها و عملکردهای شیرهای سلونوئید گاز عبارتند از:
- کنترل الکتریکی: شیرهای سلونوئید گاز با استفاده از سلونوئید الکترومکانیکی کنترل میشوند که به طور مستقیم تحت تأثیر سیگنال الکتریکی قرار میگیرد. وقتی که سیگنال الکتریکی به سلونوئید اعمال میشود، این آن را باز یا بسته میکند و جریان گاز را کنترل میکند.
- سرعت واکنش: به دلیل عملکرد الکترومکانیکی، شیرهای سلونوئید گاز به سرعت بالایی واکنش میدهند. این امر مهم است زیرا جریان گاز باید به سرعت قطع یا وصل شود تا به طور دقیق کنترل شود.
- استفاده گسترده: این شیرها در انواع مختلفی از برنامهها و صنایع استفاده میشوند، از جمله در سیستمهای گرمایش، تهویه مطبوع، کورهها، کلیدهای گاز، دستگاههای آزمایشگاهی، و غیره.
- امنیت: برخی از شیرهای سلونوئید گاز دارای امکانات ایمنی هستند که جلوی نشت گاز، اتصال نادرست و سوخترسانی نامناسب را میگیرند. این امکانات به بهبود ایمنی سیستمهای گازی کمک میکنند.
- قابلیت تنظیم: برخی از شیرهای سلونوئید گاز دارای قابلیتهای تنظیم و کنترل جریان هستند که به کاربر امکان میدهند تا میزان جریان گاز را به دقت تنظیم کنند.
به طور کلی، شیرهای سلونوئید گاز به عنوان یک ابزار مهم برای کنترل و مدیریت جریان گاز در صنایع مختلف، از جمله صنایع خانگی و خودروسازی، از اهمیت بالایی برخوردار هستند. استفاده از آنها به بهرهوری بالا، کنترل دقیق و ایمنی مناسب سیستمهای گاز کمک میکند.
لوله ها در سیستم خودروی گاز سوز CNG
در سیستم CNG (Compressed Natural Gas)، لولهها یک نقش اساسی در انتقال گاز طبیعی فشرده به خودرو دارند. این لولهها باید با استانداردهای خاصی ساخته شوند تا اطمینان از ایمنی، کارایی و عمر مفید سیستم CNG حفظ شود. در ادامه به برخی از جنبههای مهم لولهها در سیستم CNG اشاره میکنیم:
- مواد ساختاری: لولههای استفاده شده در سیستم CNG معمولاً از جنس فولاد ضدزنگ یا آلیاژهای آلومینیوم است که دارای مقاومت فشاری بالا و مقاومت در برابر خوردگی هستند. این مواد باید توانایی مقاومت در برابر فشارهای بالا که در شرایط فشرده شدن گاز CNG به وجود میآیند، را داشته باشند.
- استانداردها و مقررات: لولههای استفاده شده در سیستم CNG باید به استانداردهای خاصی مانند استانداردهای CSA (Association of Standards & Certification) یا NGV (Natural Gas Vehicles) مطابقت داشته باشند. این استانداردها شامل مواردی مانند ضخامت دیواره، طراحی اتصالات، و شرایط تست فشار هستند.
- ضخامت دیواره: لولههای CNG باید دیوارهای ضخیم و مقاوم داشته باشند تا به راحتی تحت فشارهای بالا قرار گرفته و همچنین مقاومت کافی در برابر ضربه و خراش داشته باشند.
- اتصالات: لولهها در سیستم CNG باید دارای اتصالات ایمن و محکم باشند که جلوی نشت گاز را میگیرند. این اتصالات معمولاً با استفاده از سیستمهای مهر و موم دقیق (Precision Machining) و یا جوشکاری انجام میشوند تا اطمینان از اتصالات محکم و ایمن حاصل شود.
- مسیردهی و نصب: لولهها باید به گونهای طراحی شوند که به بهترین شکل ممکن از نظر ایمنی و بهرهوری، گاز CNG را از مخزن به سیستم سوخترسانی خودرو منتقل کنند. مسیردهی صحیح و نصب دقیق لولهها از اهمیت بالایی برخوردار است تا خطر نشت گاز و دیگر مشکلات احتمالی به حداقل رسیده شود.
به طور کلی، لولههای مورد استفاده در سیستم CNG باید به طور کامل با استانداردها و مقررات مربوطه مطابقت داشته باشند تا ایمنی و کارایی سیستم CNG به حداکثر برسد و همچنین بهبود بخشی در کارکرد خودرو ایجاد شود.
انواع لوله ها در سیستم CNG
در سیستم CNG (Compressed Natural Gas)، استفاده از انواع مختلفی از لولهها برای انتقال گاز طبیعی فشرده و اتصالات مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است تا اطمینان از ایمنی، بهرهوری و عمر مفید سیستم حفظ شود. این لولهها باید به استانداردهای خاصی مطابقت داشته باشند و بر اساس نیازهای خاص سیستم CNG انتخاب شوند. در زیر به برخی از انواع اصلی لولهها که در سیستم CNG استفاده میشوند را بیان خواهیم کرد.
- لولههای فولادی:
- لولههای فولادی بدون درز (Seamless Steel Pipes): این نوع لولهها از جنس فولاد ضدزنگ بوده و دیوارهای بسیار مقاوم دارند که میتوانند با فشارهای بالا که در سیستم CNG ایجاد میشود، سازگار باشند. ضخامت دیواره این لولهها معمولاً بهطور دقیق مشخص میشود تا اطمینان از مقاومت و ایمنی کافی حاصل شود.
- لولههای فولادی با درز (Welded Steel Pipes): این نوع لولهها اغلب برای مسیردهی طولانیتر و اتصالات سیستم CNG استفاده میشوند. آنها نیز از جنس فولاد با کیفیت بالا ساخته میشوند و برخی از استانداردها مانند ASTM A53، ASTM A106، API 5L و غیره را دنبال میکنند.
- لولههای آلومینیوم:
- لولههای آلومینیوم: آلومینیوم به عنوان یک جایگزین سبکتر و کموزن برای فولاد در برخی از برنامههای CNG مورد استفاده قرار میگیرد. این لولهها مقاومت مناسبی در برابر خوردگی دارند و مناسب برای استفاده در محیطهایی که تمایل به زنگ زدگی دارند، میباشد.
- لولههای پلیاتیلن (PE):
- لولههای پلیاتیلن: این نوع لولهها برای اتصالات و نقل و انتقال گاز CNG به خودروها و دیگر برنامههای صنعتی و خانگی مناسب هستند. آنها خصوصاً برای مسیردهی در طولانی مدت و استفاده در شرایط زیرسطحی کاربرد دارند.
- لولههای مرکب:
- لولههای مرکب: این نوع لولهها از ترکیباتی از فولاد و پلیاتیلن یا آلومینیوم ساخته شدهاند، که مزایای هر دو جنس را به دست میدهند. این لولهها معمولاً در برنامههای خاصی که نیاز به انعطاف و مقاومت دارند، استفاده میشوند.
- لولههای آهنربا:
- لولههای آهنربا: این نوع لولهها در برخی از کشورها برای اتصالات سیستم CNG استفاده میشوند و برای برنامههایی که نیاز به اتصالات محکم و پایدار دارند، مناسب هستند.
به طور کلی، انتخاب نوع لوله مناسب بر اساس استانداردها، نیازهای سیستم CNG و شرایط کاربری مهم است تا اطمینان از عملکرد بهینه، ایمنی و کارایی بالای سیستم حاصل شود. همچنین، نصب، نگهداری و تعویض دورهای لولهها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است تا از خرابی و نشت گاز جلوگیری شود.
- رگولاتور (Regulator):
- رگولاتور در سیستم CNG استفاده میشود تا فشار گاز را که از مخزن CNG به خودرو میآید، کنترل کند و به فشار مورد نیاز برای موتور تبدیل کند. این اجزا باید قادر باشند تا فشار گاز را به دقت کنترل کنند تا موتور بهینه کار کند.
- فیلتر (Filter):
- فیلترهای گاز CNG برای حذف ذرات معلق و انواع آلودگیهای دیگر از گاز استفاده میشوند تا از خرابی و نقص در سیستم سوخترسانی جلوگیری کنند. این فیلترها به اندازه کافی دقیق باید انتخاب شوند تا از ورود ذرات بزرگتر به مکانیزمهای حیاتی مانند رگولاتور و انژکتورها جلوگیری شود.
- موتور پله ای (استپر موتور) (Step Motor):
- استپر موتور یک موتور الکتریکی کوچک است که با دقت بالا و به تعداد مشخصی گامها حرکت میکند. در سیستم CNG، استپر موتورها برای کنترل دقیق میزان گاز ورودی به موتور استفاده میشوند. آنها معمولاً در رگولاتورها و میکسرهای گاز CNG برای تنظیم دقیق مخلوط سوخت گاز و هوا به کار میروند.
- میکسر (Mixer):
- میکسرها در سیستمهای CNG برای ترکیب مناسب گاز طبیعی فشرده با هوا قبل از ورود به موتور استفاده میشوند. این اجزا برای ایجاد یک مخلوط مناسب که به موتور اجازه میدهد بهینهتر کار کند، ضروری هستند.
- ریل سوخت (پخش کننده) (Fuel Rail):
- ریل سوخت در سیستمهای CNG برای حفظ فشار گاز در حد مورد نیاز برای انژکتورها استفاده میشود. این ریلها باید دارای قابلیت مقاومت در برابر فشارهای بالا باشند و به طور مداوم فشار مطلوب را حفظ کنند.
- انژکتور گاز (Gas Injector):
- انژکتورهای گاز در سیستمهای CNG برای تزریق گاز طبیعی فشرده به داخل موتور به منظور ایجاد مخلوط سوخت و هوا استفاده میشوند. این انژکتورها باید دقیق و قابل اعتماد باشند تا مخلوط سوخت بهینه تولید شود.
- سوئیچ تبدیل (Switch Converter):
- سوئیچ تبدیل به عنوان وسیلهای است که بین سوخت سوزنی و سوخت گازی به صورت خودکار تغییر میدهد. این واحد از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا نیاز به کنترل دقیق در سوخت های مختلف استواحد کنترل الکترونیکی (ECU)،پیش انداز جرقه (آدوانسر)،شبیه ساز الکترونیکی یا آمولاتور،حسگرها،خودروهای CNG
در خودروهای CNG (گاز طبیعی فشرده)، اجزای الکترونیکی و سنسورها نقش مهمی در کنترل و عملکرد صحیح سیستمها دارند. در ادامه به توضیحات مختصر درباره هر یک از این اجزا میپردازیم:
- واحد کنترل الکترونیکی (ECU):
- ECU به عنوان مغز مدیریتی خودرو عمل میکند و وظیفه کنترل و مدیریت عملکرد موتور و سیستمهای جانبی را بر عهده دارد. در خودروهای CNG، ECU باید به دقت فشار گاز CNG را کنترل کند، سوئیچ بین سوختهای مختلف (سوخت سوزنی و CNG) را انجام دهد، و مخلوط سوخت مناسب را تنظیم کند تا بهینهترین عملکرد و مصرف سوخت را فراهم کند.
- پیشانداز جرقه (آدوانسر):
- آدوانسر یا پیشانداز جرقه، وظیفه تنظیم زمان تولید جرقه الکتریکی در سیستم اشتعال را بر عهده دارد. در خودروهای CNG، آدوانسر باید به دقت زمان ایجاد جرقه را بر اساس نوع سوخت (CNG یا سوخت سوزنی) و شرایط عملیاتی تنظیم کند تا عملکرد موتور بهینه باشد.
- شبیهساز الکترونیکی یا آمولاتور (Emulator):
- در برخی از خودرو CNG، ممکن است نیاز به شبیهساز الکترونیکی یا آمولاتور باشد که به ECU اطلاعات درستی از وضعیت سیستم CNG (مانند فشار گاز، میزان تخلیه مخزن و غیره) ارائه دهد. این اجزا برای اطمینان از عملکرد صحیح ECU و پیشگیری از احتمال اختلالات در سیستمها استفاده میشوند.
- حسگرها (Sensors):
- در سیستمهای CNG، حسگرها برای اندازهگیری و مانیتورینگ پارامترهای مختلف مانند فشار گاز CNG، دما، سرعت چرخش موتور، میزان هوای مصرفی و غیره استفاده میشوند. این حسگرها اطلاعات مورد نیاز به ECU ارائه میدهند تا مدیریت دقیق تر و بهینه تر عملکرد سیستم CNG انجام شود.
- خودروهای CNG:
- خودروهای CNG به طور کلی موتورهایی دارند که میتوانند همزمان با سوخت سوزنی و گاز طبیعی فشرده کار کنند. این خودروها باید دارای سیستمهای خاصی باشند که به طور هماهنگ و دقیق با همکاری سیستمهای گازی و سوختی کنترل شوند.
به طور کلی، این اجزا و سیستمهای الکترونیکی و سنسورها در خودروهای CNG به منظور افزایش بهرهوری، کاهش آلودگی محیطی و ارتقای عملکرد ایمنی و کاربری مورد استفاده قرار میگیرند.
جدول انواع عیب یابی در مورد خودروی گاز سوز CNG
برای عیبیابی در خودروهای دوگانه سوز (مانند خودروهای CNG که به همراه سوخت سوزنی هستند)، انواع مختلفی از مشکلات ممکن است به وجود بیایند که باید با استفاده از ابزارها و دانش فنی مناسب تشخیص داده شوند. در زیر یک جدول از برخی از مشکلات رایج و عیبهای ممکن در خودروهای دوگانه سوز ارائه میشود:
علت عیب | علائم عیب | راه حل |
مشکلات در سیستم CNG | ||
فشار گاز CNG کم | کاهش توان موتور، ترکیب سوخت نامناسب | بررسی و تعمیر رگولاتور، بررسی اتصالات و فیلترها |
نشت گاز CNG | بوی گاز، افزایش مصرف سوخت، نوسانات فشار | بررسی اتصالات لولهها و اتصالات، تعویض سیلها و شیرهای نشت |
خرابی انژکتور گاز | افت توان، افزایش مصرف سوخت | تعمیر یا تعویض انژکتورها |
مشکلات در سیستم سوخت سوزنی | ||
خرابی کامپیوتر موتور (ECU) | چراغ چک موتور، محدودیت توان موتور | تعویض ECU، بررسی اتصالات الکتریکی و امکان تنظیم مجدد ECU |
اشکال در سوئیچ تبدیل سوخت | مشکل در تبدیل بین CNG و سوخت سوزنی | تعمیر یا تعویض سوئیچ تبدیل |
مشکلات مربوط به اشتعال | ||
خرابی پیشانداز جرقه (آدوانسر) | ترکیب سوخت نامناسب، افت توان موتور | تعمیر یا تعویض آدوانسر، تنظیم مجدد زمان اشتعال |
مشکلات مکانیکی و الکتریکی | ||
خرابی سیستمهای جانبی موتور | افت توان، عملکرد نامناسب موتور | تعمیر یا تعویض قطعات معیوب |
نقص در سیستمهای تهویه و خنک کننده | افزایش دما، افت توان موتور | بررسی و تعمیر سیستمهای تهویه و خنک کننده |
این جدول به عنوان راهنمایی کلی برای شناسایی مشکلات در خودروهای دوگانه سوز مفید است، اما هر عیب خاص نیازمند بررسی دقیقتر و تخصصیتر است. برای رفع مشکلات، بهتر است از خدمات یک تکنسین ماهر و متخصص استفاده کنید تا از تعمیرات صحیح و اصولی برخوردار شوید.
سوالات متداول درباره خودروی گاز سوز CNG
پرسشهای متداول درباره خودروی گاز سوز CNG میتوانند در ارتباط با مزایا، مشکلات ممکن، نگهداری، ایمنی و سایر جنبههای مرتبط با استفاده از این نوع خودروها باشند. در زیر به برخی از این سوالات پاسخ داده شده است:
چه مزایایی دارند خودروهای گازسوز CNG؟
صرفهجویی در هزینههای سوخت: CNG معمولاً ارزانتر از بنزین یا گازوئیل است، که به کاهش هزینههای سوخت منجر میشود.
کاهش آلودگی هوا: سوخت CNG کمترین آلایندههای هوا را تولید میکند و بهبود کیفیت هوای محلهها را ترویج میکند.
عمر موتور بلندتر: استفاده از CNG ممکن است منجر به کاهش سایر مواد آلاینده و خوردگی موتور شود، که میتواند به افزایش عمر مفید موتور کمک کند.
آیا خودروهای CNG با مشکلات خاصی روبرو هستند؟
محدودیت برای پرکردن CNG: نیاز به استفاده از ایستگاههای پرکردن CNG خاص است که نمیتوان در همه نقاط یافت.
کاهش حجم مخزن: مخازن CNG معمولاً حجم کمتری نسبت به مخازن بنزین یا گازوئیل دارند، که ممکن است منجر به کاهش مسافت قابل پیمایش بدون شارژ مجدد شود.
چه نگهداریهای خاصی نیاز دارند؟
تعمیرات و نگهداری معمول: مانند هر خودرو دیگر، خودروهای CNG نیاز به تعویض روغن، بررسی سیستم خنک کننده، و تعمیرات دورهای دیگر دارند.
بررسی دورهای فیلترها: فیلترهای CNG باید به دورهای تعویض شوند تا از عملکرد بهینه سیستم اطمینان حاصل شود.
آیا خودروهای CNG در برابر حوادث ایمن است؟
خودروهای CNG از نظر ایمنی مشابه خودروهای دیگر هستند، با این تفاوت که مخازن CNG برای جلوگیری از نشت گاز تحت فشار بالا طراحی شدهاند و به استانداردهای ایمنی مشخصی تابعیت میکنند.
آیا تعمیر و خدمات برای خودروهای CNG در دسترس است؟
بله، تعمیر و خدمات برای خودروهای CNG در بسیاری از مناطق به راحتی در دسترس هستند. تکنسینهای خودرو معمولاً مجرب در تعمیرات و خدمات خودروهای CNG هستند.
آیا خودروهای CNG به عنوان یک خودرو روزمره مناسب است؟
استفاده از خودرو CNG به عنوان یک خودرو روزمره در شهرها که دسترسی به ایستگاههای پرکردن CNG دارند، معمولاً مناسب است. با این حال، برای مسافرتهای طولانی و در مناطقی که ایستگاههای CNG ممکن است به ندرت باشند، نیاز به برنامهریزی مسافرت بیشتری دارید.
این پاسخها به عنوان یک راهنمای کلی برای افرادی که قصد دارند از خودروهای CNG استفاده کنند، مفید خواهد بود. با این حال، پیشنهاد میشود قبل از خرید یک خودرو CNG، به دقت در مورد نقاط قوت و ضعف آن و شرایط محلی بررسی کنید تا تصمیم بهتری برای خود بگیرید.