نقشه سیم‌کشی ساختمان؛ راهنمای کامل استفاده از نقشه برق ساختمان
نقشه سیم‌کشی ساختمان که توسط برقکار متخصص ترسیم می‌شود و در دوره های آموزش برق ساختمان نیز تدریس می‌شود، به دو صورت قابل انجام است.
- در روش روکار می‌توان سیم‌ها را بدون واسطه یا اینکه از داخل لوله‌های مخصوص عبور داده و روی دیوار قرار دهید.
- در روش توکار می‌توانید سیم‌های چند لایه را مستقیم یا درون لوله خرطومی با شیارزنی داخل دیوار قرار دهید. در هر دو روش توکار باید روی شیارهای دیوار با مصالح پوشیده شود.
در سیم‌کشی مدرن ساختمان، برقکار با رعایت مقررات مبحث سیزده، جای تمام قطعات مرتبط با برق که باید روی دیوار یا داخل آن نصب شوند از قبیل مدار پریز، آنتن ساختمان و … را در نقشه سیم‌کشی تعیین کرده است. با رعایت کردن اصول سیم‌کشی ساختمان می‌توان از بسیاری از خطرات جدی پیشگیری کرد.
در ادامه انواع نقشه‌کشی برق ساختمان و علائم اختصاری آن، طراحی پلان‌های برق ساختمان، نکات مهم سیم‌کشی و … را به طور کامل شرح داده‌ایم. پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
جدول محتوا
انواع نقشه برق و سیم‌کشی ساختمان
نقشه‌های مختلفی که در سیم‌کشی مدرن ساختمان به کار می‌روند به شرح زیر است:
- نقشه حقیقی: در این نقشه به طور دقیق چگونگی نصب لوازم الکتریکی گفته می‌شود.
- نقشه مسیر جریان: با کمک این نقشه می‌توان متوجه شد که مسیر برق لوازم الکتریکی کجاست و در صورت مشکل، آن را برطرف کرد.
- نقشه فنی و تک خطی: در این نقشه با به کار بردن علائم اختصاری و وسایلی که در مدار به کار می‌روند، می‌توان هزینه مصرفی را تخمین زد.
- 4- نقشه فرمان: این نقشه چگونگی کنترل مدار را شرح می‌دهد.
- نقشه مدار قدرت الکتریکی: نشان می‌دهد که جریان الکتریکی چگونه از منبع برق دریافت و به وسایل مصرف‌کننده می‌رسد.
- نقشه مونتاژ: نحوه قرارگیری در تابلو برق را نشان می‌دهد.
- نقشه خارجی: نشان می‌دهد که چگونه تابلو برق و لوازم برقی داخلی و خارجی به هم ارتباط پیدا می‌کنند. با این تقشه می‌توان ایراد برقی قطعات را شناسایی کرد.
- 8- نقشه ترمینال‌ها: درواقع نقشه ترمینال جایگزینی برای نقشه‌های خارجی و مونتاژ است. سیم‌های ورودی و خروجی تابلو فرمان در این نقشه رسم می‌شوند.
- نقشه سیم‌کشی تابلو برق اصلی ساختمان: هنگام طراحی این نقشه باید دقت شود که بین فیدر اصلی با میزان برقی که دستگاه‌های الکتریکی در طبقات مختلف مصرف می‌کنند تناسب وجود داشته باشد که شامل موارد زیر است:
- کنتور ۲۵ آمپر تک فاز
- کنتورهای مشترک ۲۵ آمپر
- کلیدهای اتوماتیک
- فیوزها
بـرق ورودى تابلو اصلی با جریان متناوب و توسط کابل (شش در سه) به علاوه (یک در ده) میلی‌متر مربع با فرکانس پنجاه هرتز تامین می‌شود.
- نقشه سیم‌کشی تابلو بخش‌های مشترک ساختمان: بعضی از قسمت‌های آپارتمان مثل آسانسور، پارکینگ و … بین تمام ساکنین آن مشترک است. هنگام سیم‌کشی این ساختمان‌ها باید برای تمامی قسمت‌های مشترک یک تابلو برق در دیوار راه پله یا جای دیگر در نظر گرفت. برقی که به این تابلو وارد می‌شود، دارای سه سیم فاز، نول و اتصال به زمین است.
اتصال این تابلو به زمین با سیمی که سطح آن شانزده میلی‌متر مربع با ده مدار خروجی با اعداد شش، ده و شانزده است انجام می‌شود. در تابلو برق مشاعات ساختمان معمولا چند مدار اضافه برای خرابی مدار و وارد کردن دستگاه جدید در نظر می‌گیرند. مدارهایی که در این تابلو برق قرار می‌گیرند جزء یکی از دسته‌های زیر هستند:
- با کلید حفاظت از نشتی جریان (محافظ جان): مدارهای آسانسور، آیفون، پمپ آب و …
- بدون کلید محافظ جان: مدارهای آتش نشانی، فن فشار مثبت و …
- نقشه تابلو تقسیم (DP) واحدها: برق همه بخش‌های ساختمان مانند روشنایی، پریز و … از این تابلو که اکثر اوقات در ورودی ساختمان قرار دارد، تامین می‌شود. در این تابلو از ترکیب حروف و اعداد استفاده می‌شود، عدد اول نشان‌دهنده تابلو آپارتمان و عدد دوم خروجی تابلو تقسیم است.
طراحی پلان‌های برقی ساختمان
در نقشه سیم‌کشی ساختمان حتما باید پلان فنی بخش‌های مختلف ساختمان در نظر گرفته شود، زیرا جریان برق در صورتی به تمام وسایل الکتریکی می‌رسد که اصول سیم‌کشی ساختمان و چیدمان آنها به درستی صورت گرفته باشد.
با توجه به اینکه اجرای نقشه‌کشی برق ساختمان در یک پلان منطقی نیست، باید برق هر یک از بخش‌های ساختمان در پلان جداگانه طراحی شود. در ادامه این پلان‌های برقی را شرح داده‌ایم:
- پلان برق‌کشی روشنایی ساختمان: بعد از اینکه محل قرار گرفتن لوازم روشنایی تعیین شد، نوبت به نوع ارتباط آنها با تابلو برق می‌شود. لامپ‌های سقفی باید درست در مرکز اتاق قرار بگیرند و میزان روشنایی آنها به طور مستقیم به متراژ آن فضا مرتبط است.
بنابراین کلید و پریزهای ساختمان باید متناسب با جایی که وسایل روشنایی قرار می‌گیرند تعبیه شوند (دقت کنید که پشت درب نصب نشوند). بعد از آن به راحتی می‌توانید مداربندی هر یک از تجهیزات روشنایی را انجام دهید.
- پلان سیم‌کشی پریز برق: درواقع پریزهای برق متناسب با تعداد تجهیزاتی است که در ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. مدار پریز برق تنها باید بین دو پریز جریان داشته باشد و استفاده از واسطه سوم مورد قبول نیست، یعنی هر پریز فقط باید به پریز بعد از خود برق‌رسانی کند. نکته‌های زیر حتما باید در پلان سیم‌کشی پریز لحاظ شوند:
- مقدار مشخص تغذیه مدارهای پریز عمومی، دوازده عدد است.
- تمام پریزهایی که از برق تک فاز و 3 فاز استفاده می‌کنند باید به سیم اتصال به زمین تجهیز شده باشند.
- میزان حفاظت یا IP فضاهایی که امکان مرطوب بودن آن وجود دارد مانند تراس، دستشویی و … را به کمک سیم اتصال به زمین و پریزهای دردار تامین کنید.
- تغییر جریان الکتریکی تابلو برق، نباید از 5 درصد بیشتر باشد.
- کمترین ارتفاعی که پریز می‌تواند نصب شود، سی‌سانتی‌متر از کف زمین است.
- پلان سیم‌کشی پریز تلفن ساختمان: محل قرارگیری پریز تلفن جایی است که پریز برق نصب شده است. پریز آنتن در این پلان متناسب با مکان تلویزیون در پذیرایی رسم می‌شود.
در نقشه سیم کشی ساختمان، مدار پریز تلفن هر واحد به جعبه تقسیم همان طبقه‌ای که قرار دارد وارد می‌شود و جعبه تقسیم هر طبقه به طبقه زیرین و در نهایت جعبه تقسیم طبقه اول به جعبه تقسیم اصلی وصل می‌شوند. در ساختمان‌های چند طبقه معمولا جعبه تقسیم در کنار راه پله طبقه هم کف قرار داده می‌شود تا ارتباط بین طبقات بالاتر به راحتی انجام شود.
نحوه ی برق‌کشی ساختمان
برق‌کشی ساختمان یکی از مراحل پرخطر ساختمان‌سازی است و باید توسط افرادی که به نقشه سیم‌کشی ساختمان کاملا تسلط دارند انجام شود.
برای تامین برق ساختمان نیاز به ابزار مخصوصی است که برقکار لیست آن را جهت خرید به کارفرما می‌دهد. در اغلب مواقع برق‌کشی در کف ساختمان انجام می‌شود، به این صورت که سیم اصلی از کنتور برق که در خارج از ساختمان قرار دارد، به سمت تمام نقاط خانه که نیاز به برق دارند کشیده می‌شود. در نتیجه رفع مشکل هر گونه ایراد در برق، فقط با تخریب دیوار و کف ساختمان امکان‌پذیر است.
به عنوان یک اصول کلی در برق‌کشی ساختمان بهتر است از موارد زیر استفاده شود:
- برای سیم‌کشی پریز برق از سیم 2/5
- برای سیم‌کشی روشنایی از سیم 1/5
- برای روشنایی از فیوز مینیاتوری تیپ B
- برای پریز از فیوز مینیاتوری تیپ C
- مقدار فیوز حداقل 25
برای حفاظت و دسترسی راحت به سیم‌های برق ساختمان، معمولا آنها در کف ساختمان داخل لوله پولیکا و در دیوار از داخل لوله خرطومی عبور می‌دهند. این کار باعث کم شدن خسارت ناشی از تعویض سیم‌های برق نیز می‌شود.
نکات مهم سیم‌کشی ساختمان
در این قست موارد مهمی که در سیم‌کشی بخش‌های مختلف ساختمان باید حتما رعایت شود را شرح داده‌ایم:
سیم‌کشی آشپزخانه
بسیاری از لوام الکتریکی منزل در این بخش از ساختمان قرار دارند، بنابراین چگونگی انجام سیم‌کشی آن بسیار مهم است، در ادامه توضیح لازم را ذکر کرده‌ایم:
بعضی از برقکاران به دلیل تجربه کمی که دارند پریزها را در ارتفاع بسیار زیادی نصب می‌کنند، این کار بسیار اشتباه است. پریزها باید متناسب با نقشه سیم‌کشی ساختمان و محل قرارگیری لوازم الکتریکی آشپزخانه جایگذاری شوند.
هود یکی دیگر از لوازم پراستفاده در آشپزخانه است که محل قرار گرفتن آن بالای اجاق گاز است. بهترین راه برای سیم‌کشی هود این است که از پریزی اجاق گاز دو سیم فاز و نول کشیده شود.
امروزه طراحی آشپزخانه نسبت به گذشته تغییر کرده است و اغلب آنها دارای اپن هستند. اکثر منازل تلفن ثابت خود را روی اپن می‌گذارند، بنابراین لازم است جهت دسترسی راحت‌تر در کنار اپن، مدار پریز برق و تلفن در نظر گرفته شود.
بعضی از مجریان برقکار به اصول سیم‌کشی ساختمان واقف نیستند، مثلا کلید برق سقف آشپزخانه را در جایی قرار می‌دهند که صاحب خانه در شب باید مسیر تاریکی را برای روشن کردن آن طی کند. این موضوع باعث نارضایتی کارفرما می‌شود، بنابراین قرارگیری مناسب کلید و پریز بسیار حائز اهمیت است.
اشتباه بزرگی که گاهی حتی باعث آتش‌سوزی و خسارت‌های جبران‌ناپذیر می‌شود، قرار دادن پریز کنار ظرفشویی است. حتما این مورد باید در سیم‌کشی آشپزخانه در نظر گرفته شود، زیرا رطوبتی که اطراف ظرفشویی وجود دارد باعث اتصالی سیم‌ها می‌شود.
بهتر است برای چراغ‌های هالوژنی که در آرک آشپزخانه قرار دارند و اکثر اوقات خاموش هستند، کلید جداگانه تعبیه شود.
سیم‌کشی پذیرایی
سیم‌کشی این بخش از خانه هم مانند آشپزخانه بسیار مهم است و باید اصولی انجام شود و علاوه بر جنبه امنیتی، از لحاظ زیبایی هم در زاویه دید مهمان قرار دارد.
کلید و پریزها در پذیرایی باید به شکل جداگانه نصب شوند و بر اساس سیم‌کشی مدرن ساختمان باید قطر سیم‌هایی که بین دو پریز قرار دارند 5/2 باشد و به جعبه فیوز وصل شوند.
تسلط به سیم کشی بخش‌های مختلف ساختمان، تضمین کننده درآمد شما است!
به روز بودن در هر شغلی باعث پیشرفت و به دنبال آن افزایش درآمد می‌شود. امروزه سیم‌کشی مدرن ساختمان با استفاده از لوله‌گذاری، شیاززنی و مداربندی صحیح، استفاده از تجهیزات الکترونیکی را برای ما بسیار آسان تر از گذشته کرده است. تعیین هزینه نقشه سیم‌کشی ساختمان کاملا رابطه مستقیمی با اندازه آن مکان، وسایلی که در آن قرار می‌گیرند و … دارد.
ممنون از اطلاع رسانی شما
درود و روز خوش ….لطف عالی مستدام ..موفق باشید