آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان

اهمیت آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان

آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان اهمیت خاصی دارد زیرا به صورت مستقیم با امنیت در ارتباط است. سیستم‌های حفاظتی برق نقش بسزایی در ایمنی و امنیت ساختمان‌ها دارند. عدم آگاهی و آموزش صحیح این سیستم‌ها می‌تواند منجر به بروز حوادث و خسارات جبران‌ناپذیری شود. آموزش سیستم‌های حفاظتی برق به کارشناسان و متخصصان این حوزه کمک می‌کند تا با انواع تجهیزات، اصول عملکرد و کاربردهای مختلف آن‌ها به خوبی آشنا شوند.

همچنین با یادگیری استانداردها، ضوابط و الزامات فنی مرتبط، توانایی انتخاب، نصب و راه‌اندازی صحیح این سیستم‌ها را پیدا می‌کنند.

آموزش‌های تخصصی و کاربردی، مهارت‌های لازم برای تعمیر، نگهداری و بهره‌برداری بهینه از سیستم‌های حفاظتی برق را ارتقا می‌دهد. همچنین آموزش این سیستم‌ها به مالکان، مدیران و کاربران ساختمان‌ها نیز حائز اهمیت است. آشنایی آن‌ها با نحوه عملکرد و اصول ایمنی مرتبط، موجب رعایت بهتر ضوابط و مراقبت بیشتر از تجهیزات می‌شود.

در مجموع آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان می‌تواند بسیاری از حوادث ناگوار ناشی از بی‌اطلاعی و بی‌توجهی را به حداقل برساند.

آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان مسکونی

آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان مسکونی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این سیستم‌ها وظیفه محافظت از جان ساکنان و دارایی‌های آن‌ها را برعهده دارند. بنابراین شناخت و آگاهی کامل نسبت به نحوه عملکرد، نگهداری و مراقبت از این سیستم‌ها ضروری است. آموزش سیستم‌های حفاظتی برق باید شامل مباحثی چون انواع تجهیزات حفاظتی، کاربرد و نحوه نصب صحیح آن‌ها، روش‌های بازرسی و تعمیرات اساسی، آشنایی با استانداردها و الزامات فنی مرتبط باشد. همچنین آموزش نکات ایمنی و مراقبت‌های لازم در زمان بهره‌برداری از این سیستم‌ها نیز حائز اهمیت است.

مالکان و ساکنان ساختمان‌های مسکونی باید با مفاهیم پایه‌ای چون اتصال زمین، فیوزها، کلیدهای اتوماتیک، کنترل‌گرهای حفاظتی و غیره آشنا شوند. همچنین دانستن نشانه‌های خرابی یا نقص عملکرد سیستم حفاظتی و نحوه برخورد در این شرایط مهم است. از طریق آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان صحیح، می‌توان از بروز خسارات جانی و مالی ناشی از عدم آگاهی جلوگیری کرد. آشنایی و تسلط کامل بر سیستم‌های حفاظتی برق در ساختمان‌های مسکونی نقش مهمی در ارتقای ایمنی و امنیت ساکنان دارد و آموزش مداوم و منظم در این زمینه ضرورتی انکارناپذیر به شمار می‌رود.

آموزش سیستم های حفاظتی برق ویلا

آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان برای ویلاها از اهمیت زیادی برخوردار است. ویلاها معمولاً در مناطق دور از شهر واقع شده‌اند و دسترسی به خدمات پشتیبانی فنی برای آن‌ها مشکل‌تر است. بنابراین آشنایی صاحبان ویلا با سیستم‌های حفاظتی برق بسیار ضروری است. آموزش سیستم‌های حفاظتی برق ویلاها باید شامل مباحثی همچون انواع سیستم‌های حفاظتی مورد استفاده در ویلاها اعم از فیوز، کلید محافظ جان، سیستم زمین و رله حفاظتی باشد. همچنین آموزش نحوه نصب، راه‌اندازی و تنظیم تجهیزات حفاظتی، انجام بازرسی‌ها و تعمیرات اولیه و پیشگیرانه، شناسایی و رفع عیب‌های احتمالی حائز اهمیت است.

علاوه بر این، آشنایی با استانداردهای ایمنی برق در ویلاها و آخرین ضوابط و الزامات فنی مصوب در این زمینه نیز ضروری به نظر می‌رسد. با توجه به مصرف بالای برق در ویلاها که شامل سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی، استخر و غیره است، آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از حوادث و خسارات احتمالی داشته باشد. آموزش و آگاهی کامل صاحبان ویلاها نسبت به سیستم‌های حفاظتی برق امری ضروری بوده و باید به طور مداوم مورد توجه قرار گیرد تا ایمنی ویلاها در برابر خطرات ناشی از برق تضمین شود.

آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان اداری

آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان اداری از اولویت‌های مهم به شمار می‌رود. این ساختمان‌ها با توجه به حضور گسترده کارکنان و مراجعان، نیاز به سیستم‌های حفاظتی پیشرفته و قابل اطمینان دارند.

آموزش سیستم‌های حفاظتی برق در ساختمان‌های اداری باید شامل مباحثی چون انواع سیستم‌های حفاظتی مؤثر بر برق این ساختمان‌ها همچون انواع فیوز، کلید محافظ جان، سیستم ارت اتوماتیک، کنترل‌کننده‌های حفاظتی، سیستم‌های UPS و پشتیبان برق باشد. همچنین آموزش نصب، راه‌اندازی، تنظیمات، بازرسی‌های دوره‌ای و نگهداری پیشگیرانه این سیستم‌ها ضروری است.

علاوه بر این، آشنایی کامل با استانداردها و الزامات مربوط به طراحی و اجرای سیستم‌های حفاظتی در ساختمان‌های عمومی و اداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. رعایت این استانداردها در انتخاب، نصب و آزمون سیستم‌های حفاظتی مناسب برای هر ساختمان اداری، نقش مهمی در افزایش ایمنی دارد.

در مجموع آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان به مدیران، بهره‌برداران و کارشناسان فنی ساختمان‌های اداری، می‌تواند از وقوع حوادث ناگوار ناشی از قصورهای برقی جلوگیری نموده و ایمنی این مراکز حیاتی را تضمین کند. پس باید به طور مستمر مورد توجه قرار گیرد.

لیست تجهیزات حفاظتی برق ساختمان

سیستم‌های حفاظتی برق، مجموعه‌ای از تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی هستند که با هدف حفاظت از تأسیسات و تجهیزات برقی در برابر خطراتی نظیر اتصال کوتاه، اضافه بار و افت ولتاژ طراحی و به کار گرفته می‌شوند. این سیستم‌ها عمدتاً شامل انواع فیوز، کلیدهای محافظ جان، رله حفاظتی، فرکانس‌نگهدار، ترانسفورماتور جریان و ولتاژ، سیستم ارتینگ و زمین و دیگر تجهیزات مشابه هستند. در ادامه برخی از متداول‌ترین تجهیزات حفاظتی مورد استفاده در آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان‌ آورده شده است.

• فیوز
• کلید محافظ جان
• کنتاکتور
• کلیدهای اتوماتیک
• رله حفاظتی
• فرکانس‌نگهدار
• ترانسفورماتور جریان 
• ترانسفورماتور ولتاژ
• دژنکتور
• سکسیونر
• سیستم ارتینگ
• سیستم زمین
• دیواره آتش‌بند
• المان گرمایی

طراحی سیستم حفاظتی برق ساختمان

طراحی سیستم حفاظتی برق برای ساختمان‌ها نیازمند در نظر گرفتن جنبه‌های مختلف فنی و ایمنی است. انتخاب صحیح تجهیزات، رعایت استانداردها و الزامات و هماهنگی با سایر سیستم‌های ساختمان از جمله ملاحظات کلیدی در طراحی سیستم حفاظتی هستند.

ابتدا باید بر اساس نوع، ظرفیت و سطح ولتاژ سیستم برق ساختمان، انواع خطرات احتمالی را شناسایی کرد. سپس با توجه به نیازها و الزامات ایمنی ساختمان، تجهیزات حفاظتی مناسب مانند انواع فیوز، رله حفاظتی، کنتاکتور، کلید محافظ جان و غیره را انتخاب نمود. در آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان باید به مشخصات فنی و ظرفیت آن‌ها توجه داشت تا بتوانند پاسخگوی نیاز سیستم برق باشند.

همچنین رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی در زمینه‌هایی همچون طراحی سیستم ارتینگ، فواصل ایمنی تجهیزات، عایق‌بندی و مسیربندی صحیح سیم‌کشی حائز اهمیت است.

طراحی سیستم حفاظتی باید با سایر اجزای سیستم برق ساختمان از جمله پست برق، تابلوهای برق و سیستم زمین هماهنگ باشد تا کارایی و ایمنی لازم را داشته باشد. طراحی دقیق، رعایت استانداردها، انتخاب صحیح تجهیزات و هماهنگی با سایر اجزای سیستم برق، از عوامل کلیدی در آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان به شمار می‌رود.

انواع سیستم حفاظتی برق ساختمان

سیستم‌های حفاظتی برق ساختمان به منظور محافظت از تأسیسات برقی در برابر خطراتی همچون اتصال کوتاه، اضافه بار و خطاهای سیستم طراحی می‌شوند. این سیستم‌ها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که متناسب با نوع کاربری و سطح ولتاژ ساختمان، از آن‌ها استفاده می‌شود.

در سیستم‌های فشار ضعیف ساختمان‌ها معمولاً از انواع فیوز، کلید محافظ جان، کنتاکتور و کلیدهای اتوماتیک استفاده می‌شود. در سیستم‌های فشار متوسط نیز علاوه بر تجهیزات فوق، از انواع رله حفاظتی مانند رله جریانی، ولتاژی، دورانی و توالی فازها استفاده می‌شود. همه این موارد در آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان آنالیز می‌شود.

همچنین سیستم‌های ارتینگ و زمین به منظور محافظت در برابر ولتاژهای القایی ناخواسته و صاعقه مورد استفاده قرار می‌گیرند. سیستم‌های کنترل و مانیتورینگ پارامترهای برق نیز جهت نظارت بر عملکرد سیستم حفاظتی به کار گرفته می‌شوند.

در ساختمان‌های بلند و پرمصرف نیز از سیستم‌های پیچیده‌تری مانند سیستم‌های کنترل هوشمند، تجهیزات خاموش کننده قوس الکتریکی و سیستم‌های UPS به منظور حفاظت جانی و تامین پشتیبانی برق اضطراری استفاده می‌شود. شناخت دقیق نیازهای حفاظتی ساختمان و انتخاب صحیح سیستم‌های حفاظتی متناسب با آن، نقش کلیدی در اطمینان از ایمنی و بهره‌برداری بهینه از تاسیسات برق ساختمان دارد.

ابزارهای مورد نیاز برای آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان

آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان نیازمند ابزار و تجهیزات اجرایی ویژه‌ای است تا بتوان به درستی و طبق استانداردهای لازم، نصب و راه‌اندازی این سیستم‌ها را انجام داد. ابزارآلاتی مانند انواع پیچ‌گوشتی، کلیدهای لوله‌ای و رینگی، انبردست، کاترهای مخصوص، دریل و مته‌های مناسب، آچارهای لوله‌ای و تخت و نیز تجهیزاتی نظیر مولتی‌متر، آمپرمتر، مگر و فازمتر از جمله ملزومات اجرایی و تست سیستم‌های حفاظتی محسوب می‌شوند. لیست کامل ابزارهای مورد نیاز برای آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان شامل موارد زیر است.

• انواع پیچ‌گوشتی و آچارها
• کلیدهای لوله‌ای و رینگی
• انبردست
• کاترهای مخصوص
• دریل و مته
• آچارهای تخت و لوله‌ای
• مولتی‌متر
• آمپرمتر
• مگر 
• فازمتر
• تسترهای عایقی
• ابزار برش و سوهان‌کاری
• تجهیزات ایمنی شخصی

اصول کاربرد سیستم های حفاظتی برق ساختمان

کاربرد صحیح سیستم‌های حفاظتی برق در ساختمان‌ها نیازمند رعایت اصول و ضوابط فنی است. انتخاب نوع مناسب سیستم حفاظتی بر اساس شرایط ساختمان و بارهای مصرفی، نصب صحیح و استاندارد تجهیزات، تنظیم صحیح پارامترهای حفاظتی، نگهداری و بازرسی منظم از مهمترین اصول در کاربرد این سیستم‌ها محسوب می‌شوند.

انتخاب نوع سیستم حفاظتی باید بر اساس سطح ولتاژ، ظرفیت و شرایط خاص تاسیسات برقی هر ساختمان انجام پذیرد. به عنوان مثال، ساختمان‌هایی با بارهای غیرخطی و ضربه‌ای نیازمند سیستم‌های حفاظتی تحمل‌پذیرتر هستند. پس این موارد را در آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان در نظر بگیرید.

همچنین رعایت استانداردها در زمینه فواصل ایمنی تجهیزات، عایق‌بندی، اتصال زمین و مسیربندی سیم‌کشی از اصول دیگری است که باید مدنظر قرار گیرد. تنظیم صحیح پارامترهای حفاظتی نظیر میزان ریزش جریان فیوزها و مقادیر کرنش تست رله‌ها نیز حائز اهمیت می‌باشد. رعایت اصول فنی و استانداردها در نصب و به‌کارگیری سیستم‌های حفاظتی برق، امکان استفاده بهینه و ایمن از این سیستم‌ها را در ساختمان‌ها فراهم می‌آورد. از همین رو در آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان این موارد را در نظر بگیرید.

آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان دو طبقه

آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان دو طبقه نیز همانند سایر ساختمان‌ها امری ضروری است. این سیستم‌ها نقش مهمی در حفظ ایمنی و امنیت ساکنان دارند. آموزش سیستم حفاظتی برق ساختمان‌های دو طبقه باید شامل مباحثی چون انواع تجهیزات مورد استفاده مانند فیوز، کلید محافظ جان، کنتاکتور، رله حفاظتی و سیستم ارتینگ باشد. همچنین آموزش نحوه نصب و سیم‌کشی استاندارد این تجهیزات، روش‌های صحیح بازرسی و نگهداری آن‌ها و اصول کلی ایمنی برق در ساختمان‌های دو طبقه حائز اهمیت است.

در ساختمان‌های دو طبقه، معمولاً تابلوهای برق مستقل برای هر طبقه در نظر گرفته می‌شود. بنابراین آموزش نحوه تفکیک و جداسازی مناسب سیستم برق طبقات و اتصال صحیح آن‌ها به یکدیگر و به سیستم ارتینگ، از نکات مهم آموزشی به شمار می‌رود. در مجموع آموزش سیستم های حفاظتی برق می‌تواند موجب افزایش ایمنی و کاهش خطر آسیب‌های ناشی از برق در ساختمان‌های دو طبقه گردد.

کاربرد فیوز در سیستم‌های حفاظتی برق

فیوز یکی از پرکاربردترین اجزا در آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان است. فیوزها اجزایی هستند که در برابر اضافه بارها و اتصال کوتاه‌های احتمالی، مدار الکتریکی را قطع می‌کنند و از تجهیزات دیگر در برابر آسیب‌های ناشی از این حوادث محافظت می‌نمایند.  فیوزها در تمام سطوح ولتاژی سیستم‌های توزیع برق ساختمان اعم از فشار ضعیف، متوسط و قوی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در سیستم‌های فشار ضعیف، فیوزها بیشتر به‌صورت خطی و در مسیر هادی‌ها نصب می‌شوند.

در حالی‌که در سیستم‌های فشار متوسط و قوی، فیوزها به‌صورت مجموعه‌ای در داخل فیوزگیرها قرار داده می‌شوند. انتخاب فیوزها باید بر اساس ظرفیت جریان مصرفی مدارها انجام پذیرد تا در برابر اضافه‌بارها محافظت لازم را فراهم کنند. همچنین نصب و سیم‌کشی فیوزها باید طبق استانداردهای مربوط به فواصل ایمنی و دیگر الزامات فنی صورت پذیرد. به‌طور کلی فیوز یک عنصر اساسی در آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان محسوب می‌گردد.

معرفی انواع کلیدهای اتوماتیک حفاظتی برق ساختمان

کلیدهای اتوماتیک حفاظتی برق ساختمان انواع مختلفی دارند که در آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان بررسی می‌شوند. کلیدهای حرارتی یکی از مهم‌ترین انواع کلیدهای حفاظتی هستند که با افزایش دمای مدار برق به صورت اتوماتیک قطع می‌شوند تا از بروز آتش‌سوزی و خطرات ناشی از افزایش دما جلوگیری کنند.

این کلیدها معمولا در فیوزبکس‌ها و تابلوهای برق نصب می‌شوند. کلیدهای مغناطیسی نیز نوع دیگری از کلیدهای حفاظتی هستند که با افزایش شدید جریان الکتریکی به طور خودکار بسته می‌شوند و از بروز خطرات ناشی از اضافه بار جلوگیری می‌کنند. این کلیدها اغلب در ورودی تابلوهای برق نصب می‌شوند.

کلید فشار ضعیف یا کلید ولتاژ نیز یکی دیگر از انواع کلیدهای حفاظتی است که در صورت افت شدید ولتاژ برق ورودی به طور خودکار قطع می‌شود تا از آسیب‌دیدگی تجهیزات متصل به آن جلوگیری کند. همچنین کلیدهای حفاظت جان نیز وجود دارند که در مواقع نشتی جریان الکتریسیته به بدن انسان، برق را قطع می‌کنند تا از برق‌گرفتگی جلوگیری کنند. کلیدهای حفاظتی اتوماتیک یکی از مهم‌ترین اجزای تابلوهای برق و سیستم‌های الکتریکی ساختمان هستند که موجب افزایش ایمنی و جلوگیری از بروز حوادث و خطرات ناشی از برق می‌شوند. در نتیجه نقش مهمی در آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان دارند.

آموزش نصب و راه اندازی رله‌های حفاظتی برق ساختمان

رله‌های حفاظتی یکی از مهم‌ترین اجزای آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان هستند که با هدف حفاظت از تجهیزات و جلوگیری از بروز حوادث ناشی از برق، نصب می‌شوند. انواع رایج رله‌های حفاظتی عبارتند از: رله حفاظتی جریان اضافی که در برابر افزایش شدید جریان مدار عمل می‌کند. رله ولتاژ که در برابر افت یا افزایش شدید ولتاژ عمل می‌کند. رله حفاظت موتور که موتورهای الکتریکی را در برابر اضافه بار محافظت می‌کند.

رله جهت‌یاب که جهت چرخش موتورها را کنترل می‌کند. برای نصب و راه‌اندازی رله‌های حفاظتی، ابتدا باید طبق نقشه‌های برقی، محل مناسبی برای نصب هر رله در نظر گرفته شود.

معمولاً رله‌ها در کنار تابلوهای برق یا داخل آن‌ها نصب می‌شوند. پس از نصب مکانیکی، سیم‌کشی رله‌ها بر اساس دیاگرام مدارات کنترلی انجام می‌شود. سپس با اعمال ولتاژ از عملکرد صحیح آن‌ها اطمینان حاصل می‌شود. در نهایت پارامترهای رله‌ها مانند میزان جریان قطع یا تنظیمات زمانی با توجه به ظرفیت تجهیزات تنظیم می‌شود. علاوه بر رله‌های الکترومکانیکی، امروزه رله‌های دیجیتالی پیشرفته‌ای نیز برای سیستم‌های حفاظتی به‌کار می‌روند که امکانات بیشتری دارند. در نتیجه باید این بخش از آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان را جدی بگیرید.

آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان تجاری

ساختمان‌های تجاری به دلیل داشتن بارهای الکتریکی زیاد مانند سیستم‌های روشنایی، تهویه مطبوع، آسانسور و تجهیزات اداری، نیازمند سیستم حفاظتی قوی و پیشرفته‌ای هستند. از جمله سیستم‌های مهم حفاظتی در ساختمان‌های تجاری می‌توان به سیستم حفاظت کامل شبکه، سیستم حفاظت اضافه بار، سیستم حفاظت اتصال کوتاه، سیستم حفاظت ارت اشاره کرد. علاوه بر این سیستم‌های پیشرفته‌ای مانند حفاظت تفاضلی، سیستم‌های کنترل هوشمند و مانیتورینگ دائمی باید در آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان پیش‌بینی شود

همچنین استفاده از رله‌ها و کلیدهای حفاظتی با قابلیت اعلان خطا و ارتباط با سیستم اتوماسیون ساختمان توصیه می‌شود. در اجرای سیستم حفاظتی، علاوه بر نصب تجهیزات، باید به نکاتی مانند جداسازی مدارهای حیاتی و غیرحیاتی، تقسیم مدارها به منظور جلوگیری از قطعی کل ساختمان در زمان خطا، اجرای سیم‌کشی صحیح و مجزا کردن مدارهای روشنایی و پریز از مدار سایر تجهیزات توجه شود.

همچنین زمین کردن صحیح سیستم و نصب وسایل حفاظت اضافه ولتاژ مانند آرستور و واریستور اجباری خواهد بود .در مجموع با برنامه‌ریزی و اجرای درست آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان، می‌توان از بروز خسارات جانی و مالی ناشی از مشکلات برق در ساختمان‌های تجاری جلوگیری کرد.

کاربرد ترانسفورماتور جریان در سیستم های حفاظتی برق ساختمان

ترانسفورماتورهای جریان یکی از اجزای مهم در آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان به شمار می‌روند که با هدف اندازه‌گیری میزان جریان عبوری از مدارهای الکتریکی نصب می‌شوند. این ترانسفورماتورها با تبدیل جریان AC به جریان DC، امکان اندازه‌گیری مقدار جریان عبوری را برای رله‌ها و سایر تجهیزات حفاظتی فراهم می‌کنند. با توجه به اینکه اضافه جریان یکی از عوامل آسیب‌رسان به تاسیسات برقی است، ترانسفورماتور جریان با فراهم کردن امکان کنترل میزان جریان، نقش مهمی در حفاظت سیستم دارد.  کاربردهای رایج ترانسفورماتور جریان در سیستم‌های حفاظتی شامل موارد زیر است.

• اتصال به رله حفاظت جریان اضافی و فراهم کردن امکان تنظیم حد آستانه و قطع برق در زمان اضافه جریان
• اتصال به رله جهت‌یاب و کنترل جهت چرخش موتورهای الکتریکی
• اتصال به کنتورهای اندازه‌گیری مصرف برق و انجام محاسبات مربوطه

ترانسفورماتور جریان با فراهم کردن امکان مانیتورینگ دقیق جریان، نقش کلیدی در عملکرد مطلوب و ایمن سیستم‌های حفاظتی برق ساختمان دارد.

راهنمای آموزش تعمیر و نگهداری سیستم های حفاظتی برق

سیستم‌های حفاظتی برق نقش بسیار مهمی در تأمین ایمنی و حفظ تجهیزات الکتریکی دارند، بنابراین تعمیر و نگهداری مناسب آن‌ها طبق آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فعالیت‌های تعمیر و نگهداری سیستم حفاظتی شامل بازدیدهای منظم بصری، آزمون عملکرد، کالیبراسیون تجهیزات اندازه‌گیری، تعویض قطعات معیوب، تمیزکاری و روانکاری اتصالات، بررسی دقیق رله‌ها و فیوزها و تنظیم پارامترهای آنهاست.

همچنین باید از سالم بودن عایق‌بندی و اتصالات سیم‌کشی اطمینان حاصل کرد. تعمیر و نگهداری باید طبق برنامه‌ زمانبندی مشخص و دستورالعمل‌های ارائه شده توسط سازنده تجهیزات انجام شود.

در تعمیرات، ابتدا می‌بایست علت ایجاد خطا مشخص شود. سپس با بررسی و آزمایش، قطعه معیوب شناسایی و تعویض گردد. البته در مواردی که امکان تعمیر وجود ندارد، باید قطعه یا تجهیز معیوب کلاً تعویض شود. در تعویض قطعات یا تجهیزات، رعایت استانداردها و انطباق کامل با سیستم اولیه باید انجام شود.

با انجام به موقع تعمیر و نگهداری بر اساس آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان، می‌توان از عملکرد مطلوب و بهینه سیستم‌های حفاظتی برق به مدت طولانی اطمینان حاصل نمود.

استانداردهای آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان

آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان باید بر اساس استانداردها و ضوابط فنی مربوطه صورت گیرد. از جمله مهم‌ترین استانداردهای آموزشی و فنی حوزه حفاظت برق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد

• استاندارد IEC شماره 60947 مربوط به کلیدها و تجهیزات کنترل و حفاظت مدارهای کم ولتاژ
• استاندارد ANSI مربوط به سیستم‌های حفاظت اضافه‌جریان
• استانداردIEEE شماره 242 مربوط به حفاظت و هماهنگ‌سازی سیستم‌های قدرت
• استاندارد NFPA 70 مربوط به ایمنی برق ساختمان‌ها

علاوه بر کسب آگاهی از استانداردهای فنی، نیروهای متخصص برق ساختمان باید دوره‌های آموزشی معتبری را در زمینه‌های مرتبط گذرانده باشند. از جمله دوره‌هایی مانند طراحی سیستم‌های حفاظتی، انتخاب تجهیزات حفاظتی، نصب و راه‌اندازی سیستم‌های حفاظتی و تعمیر و نگهداری سیستم‌های حفاظتی بسیار مناسب خواهند بود. الزام به گذراندن این دوره‌ها و کسب گواهینامه‌های معتبر برای فعالیت در این حوزه، از دیگر نکات مهم در استانداردسازی آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان محسوب می‌شود.

مقایسه سیستم‌های حفاظتی برق AC و DC

بدون شک در آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان باید به تفاوت AC و DC توجه کافی داشت. از همین رو در جدول زیر به مقایسه این دو مور پرداخته‌ایم.

موارد مقایسه	سیستم حفاظتی AC	سیستم حفاظتی DC
نحوه عملکرد	از ترانسفورماتورهای جریان و ولتاژ برای تغذیه رله‌ها استفاده می‌کند	رله‌ها و مدارشکن‌ها به‌صورت سری در مسیر بار قرار می‌گیرند
انواع تجهیزات	از رله‌های پیچیده و قابل تنظیم استفاده می‌کند، مثل رله جهت‌یاب و حفاظت موتور	از فیوز و مدارشکن‌های ساده‌تر استفاده می‌کند
نیاز به فیلتر	به‌دلیل وجود هارمونیک‌ها نیاز به فیلتر دارد	نیاز کمتری به فیلتر دارد
هزینه	گران‌تر	ارزان‌تر
قابل اطمینان	بالاتر	پایین‌تر

چک لیست بازرسی سیستم های حفاظتی برق

بازرسی منظم سیستم‌های حفاظتی برق به منظور اطمینان از عملکرد صحیح و ایمن آن‌ها حائز اهمیت است. از همین رو باید در آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان دقت بیشتری به خرج داد. چک لیستی جامع برای بازرسی این سیستم‌ها باید شامل موارد زیر باشد.

• بررسی ظاهری تجهیزات برای وجود هرگونه آسیب‌دیدگی یا شل شدن اتصالات
• آزمون عملکرد رله‌های حفاظتی با اعمال جریان یا ولتاژ
• بررسی عایق‌بندی و اتصال زمین
• تست مدارشکن‌ها و فیوزها
• بازرسی سیم‌کشی‌ها برای وجود هرگونه آسیب‌دیدگی یا سایش
• بررسی تنظیمات رله‌ها مانند میزان نامی جریان و ولتاژ
• تست عملکرد تجهیزات هشداردهنده و چراغ‌های راهنما

همچنین روش‌های آزمون مانند آزمون ثانویه ترانسفورماتورهای جریان و ولتاژ با اهم‌متر، تست عایقی با مگر و آزمون پیوستگی زمین باید به‌طور دقیق تعریف شوند. استفاده از فرم‌ها و چک لیست‌های استاندارد برای ثبت نتایج بازرسی‌ها الزامی است. بر همین اساس حتما آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان را به صورت مرحله‌ای پشت سر بگذارید.

کاربرد سیستم حفاظت کاتدیک در برق ساختمان

سیستم حفاظت کاتدیک یکی از انواع روش‌های حفاظتی در برابر خوردگی لوله‌ها و تجهیزات فلزی در سیستم‌های برق ساختمان است. این سیستم با اتصال الکتریکی یک آند فداشونده به سطح فلزی که قرار است حفاظت شود، جریان لازم برای جلوگیری از خوردگی را فراهم می‌کند. آند مثبت‌تر از فلز محافظت‌شونده عمل می‌کند تا خوردگی روی آن اتفاق بیفتد. این مورد بخش مهمی از آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان را شامل می‌شود که باید آن را در نظر گرفت.

از مهم‌ترین کاربردهای رایج سیستم حفاظت کاتدیک در تأسیسات برق ساختمان می‌توان به موارد زیر را نام برد.

• حفاظت لوله‌کشی‌های فلزی آبرسانی در برابر خوردگی ناشی از واکنش با خاک اطراف
• حفاظت سازه‌های فولادی ساختمان در برابر خوردگی الکتروشیمیایی ناشی از جریان‌های نشتی
• حفاظت مخازن و تجهیزات فلزی در برابر خوردگی در اثر واکنش با محیط

در مجموع استفاده از سیستم حفاظت کاتدیک به طور مؤثری مانع از خوردگی تجهیزات فلزی ساختمان شده و عمر مفید آن‌ها را افزایش می‌دهد.

سخن پایانی

آموزش سیستم های حفاظتی برق ساختمان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. کسب دانش و مهارت‌های لازم در این زمینه موجب می‌شود متخصصان بتوانند سیستم‌های حفاظتی مناسب و ایمنی را طراحی و پیاده‌سازی کنند. آموزش‌های تخصصی و به‌روز با رعایت استانداردها نقش مهمی در ارتقای دانش فنی و توانمندی‌های عملی دارد. در صورتی که شما آموزش‌های لازم را در آموزشگاه فنی حرفه ای دارالفنون ببینید، مسلما یک شغل پولساز را در آینده خواهد داشت. ذکر این نکته ضروری است که مدرک دریافتی از دارالفنون قابل ترجمه است و می‌توان از آن برای مهاجرت هم بهره برد.

سوالات متداول