چگونه مکانیک خودرو ماهر و حرفه ای شویم؟

اگر قصد ورود به یک حرفه فنی مرتبط با تعمیرات خودرو را دارید و پس از مقایسه رشته های مختلف، ورود به شغل مکانیکی خودرو را انتخاب کرده‌اید، خواندن این مطلب می‌تواند تا حد بسیار زیادی شما را در انتخاب تصمیم صحیح کمک کند.
اگر سوال اصلی شما این باشد که “چگونه یک مکانیک حرفه ای شویم؟” به طور خلاصه می‌توانیم به سه مورد زیر اشاره کنیم. اما اگر قصد ورود جدی به بازار کار شغل مکانیک خودرو را دارید، توصیه می‌کنیم حتماً این مطلب را به صورت دقیق مطالعه کنید.

** مدرک فنی حرفه‌ای بین‌المللی: نقشه راه برای فتح بازارهای جهانی! **

برای آنکه یک مکانیک خودرو ماهر شویم می‌بایست یکی از سه روش زیر را انتخاب نمائیم:

1. شاگردی کردن در نمایندگی‌های مجاز شرکت‌های خودرو سازی و یا شاگردی در مغازه‌های مکانیکی خودرو می باشد که این شیوه یادگیری بسیار طول می‌کشد و برای کسانی که می خواهند سریع وارد بازار کار مکانیک خودرو شوند مناسب نیست. این سبک یادگیری بیشتر در سال‌های گذشته مرسوم بوده است.
2. تحصیل در هنرستان‌های کاردانش و فنی و حرفه‌ای آموزش و پرورش در رشته مکانیک خودرو به مدت 3 سال در دوره متوسطه دوم و یا ادامه تحصیل در دانشگاه‌های معتبر در رشته مهندسی مکانیک خودرو که 4 سال طول می‌کشد.
3. شرکت در دوره‌های مراکز فنی و حرفه ای آزاد و دولتی و آموزشگاه‌های فنی و حرفه ای  آزاد که به صورت تخصصی در حرفه مکانیک خودرو مشغول به آموزش کارآموزان می باشند؛ که یکی از مراکز مجهز که به صورت تخصصی در امر آموزش مکانیکی خودرو مشغول به آموزش می باشد مجتمع فنی و حرفه ای دارالفنون ری می باشد.

در انتخاب آموزشگاه مکانیک خودرو به چه نکات مهمی باید توجه کنیم؟

در نظر داشته باشید که انتخاب دوره های مهارت آموزی مکانیکی نباید صرفا بر اساس قیمت باشد، بلکه به جزئیات دیگر هم باید توجه شود. از نکاتی مثل به روز بودن تجهیزات، تجربه و سابقه استادان، سرفصل های ارائه شده، تعداد افراد حاضر در هر کلاس، به روز بودن آموزش‌ها و… که بگذریم، کیفیت دوره های عملی و به خصوص ” امکانات و تجهیزات آموزشگاه ها ” بسیار حائز اهمیت است.

به طور مثال ممکن است دوره ای ارزان باشد یا حتی مثل برخی دوره های دولتی، رایگان باشد- اما شما در طول دوره نتوانید آموخته های خود را به خوبی تمرین کنید و یا آن دوره نمی‌تواند نیاز شما را برای ورود به بازار کار مرتفع سازد. برخی از نکات مهمی که هنگام انتخاب آموزشگاه مکانیکی باید به آن‌ها دقت کنید، شامل موارد زیر می‌شوند:

• طول دوره آموزش مکانیک خودرو

پیش از انتخاب هر آموزشگاهی، لازم است بدانید که طول مدت زمان برگزاری هر دوره در آموزشگاه‌های مختلف، متفاوت است. مدت دوره آموزش مکانیکی خودرو در مجموعه دارالفنون، با توجه به مدت ساعات برگزاری دوره و شیفت آموزشی (شیفت صبح، ظهر، بعد از ظهر، غروب) و کلاسها (خصوصی، نیمه خصوصی، گروهی)  بین یک تا سه ماه برنامه ریزی و اجرا می شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد می‌توانید مطلب مدت یادگیری مکانیک خودرو را بخوانید.

• بهره مندی از اساتید ماهر و باتجربه

از دیگر فاکتورهایی که باید هنگام مراجعه به آموزشگاه به آن دقت کنید، تجربه و دانش اساتیدی است که در آن مجموعه مشغول به تدریس هستند. بدیهی است که هر چقدر مهارت استاد و قدرت انتقال اطلاعات در او بیشتر باشد، در نهایت کیفیت آموزش دوره هم بالاتر خواهد بود.

• اعتبار مدارک فنی و حرفه ای

در نظر داشته باشید که میزان اعتبار مدرک ارائه شده از طرف آموزشگاه انتخابی‌تان، یکی از نکات مهمی است که باید به آن توجه شود. افرادی که پس از گذراندن فرآیند تعریف شده در سازمان فنی و حرفه‎‌ای موفق به اخذ گواهینامه شوند، با توجه به بین المللی بودن این مدرک می‌توانند در تمامی کشورهایی (186 کشور) که عضو سازمان جهانی کار (ILO) هستند، مشغول کار شوند. بهتر است بدانید که این گواهینامه بین‌المللی در همه این کشورها اعتبار دارد. لیست کشورهای عضو سازمان جهانی کار را در این لینک ILO مشاهده نمایید.

وضعیت بازار کار مکانیکی خودرو

با توجه به افزایش بسیار زیاد تولید و مونتاژ انواع خودروهای ایرانی  و خارجی،می‌توان گفت استقبال مردم ایران برای خرید خودرو شخصی افزایش یافته است. بر اساس آمار رسمی درصد تعداد خانواده هایی که در سال 1395 صاحب خودرو بوده‌اند نسبت به 20 سال قبل بیش از 3 برابر شده است. اینطور انتظار می‌رود که طی 20 سال آینده تعداد خودرو ها در ایران 5/2 برابر شده و به 50 میلیون خودرو خواهد رسید.

بد نیست به این نکته نیز اشاره کنیم که عمر مفید خودروها بر اساس استاندارد جهانی بین 7 تا 10 سال است؛ ولی در کشور ما خودروها به طور میانگین بین 15 تا 25 سال مورد استفاده قرار می گیرند. در نتیجه سرانه تعمیرات خودرو در کشور ما در مقایسه با متوسط جهانی بیشتر است، به گونه ای که هر ایرانی سالانه به طور میانگین 5 تا 8 بار برای سرویس و تعمیر خودرو به تعمیرگاه مراجعه می کند. همچنین از مشاهدات میدانی نیز می‌توان به این نتیجه رسید بازار کار این شغل به این زودی‌ها اشباع نخواهد شد.

در مجموع لازم است بدانید که فعالیت در شغل مکانیکی خودرو در دنیا و کشور ایران نسبت به سایر رشته ها با توجه به توسعه روز افزون این تکنولوژی و تغییرات و گستردگی سیستم‌های جدید موجود، در حال افزایش است.  به طوری که می توان نتیجه گرفت اگر فعالان در این عرصه همیشه اطلاعات و مهارت خود را به روز نمایند، سالیان زیادی می‌توانند در این حرفه فعال بوده و درآمد مطلوبی کسب نمایند.

آمارهای جهانی نیز بر همین مطلب تأکید دارد؛ به عنوان مثال در بازه زمانی ۵ سال گذشته میزان استخدام این شغل در کشور استرالیا رشد ۵۷.۴ درصدی داشته و رشد زیادی در آینده برای آن پیش بینی می شود. همین موضوع باعث استخدام نیروی ماهر از سایر کشورها شده است.

فرصت‌های شغلی؛ بازار کار و وضعیت استخدام مکانیک خودرو

یکی از سوالاتی که ممکن است برای افرادی که می‌خواهند مکانیک خودرو شوند ممکن است به وجود بیاید، موقعیت‌های شغلی این حوزه است. پیش از هر چیزی بهتر است بدانید که جهت شرکت در دوره مکانیکی خودروحداقل مدرک تحصیلی پایان سوم راهنمايي (پایان دوره متوسطه اول نهم)  توصیه می شود. همچنین کسانی که تحصیلات کمتری دارند، در صورت  داشتن توانائی، تجربه، علاقه، استعداد و رغبت می‌توانند در این دوره شرکت کنند.

کار آموزان می توانند پس از گذراندن این دوره قادرند در موقعیت‌های شغلی زیر مشغول به کار شوند:

• به عنوان مکانیک خودرو در شرکت‌های خودرو سازی داخلی و خارجی
• در نمایندگی‌های مجاز خودرو سازان داخلی و خارجی
• در کارخانجات، ادارات، شرکتها و مراکز نظامی و انتظامی به عنوان رسته شغلی مکانیک خودرو به تعمیر خودرو های سازمانی
• در مراکز معاینه فنی خودرو
• با دریافت گواهینامه ی  مهارت  فنی و حرفه ای  و مراجعه به اتحادیه مربوطه جواز کسب دریافت کرده و به عنوان مکانیک خودرو
• با اخذ جواز کسب به فروش لوازم یدکی خودرو
• به عنوان تعمیرکار تخصصی گیربکس‌های معمولی، گیربکس های برقی و گیربکس اتوماتیک خودرو
• به شغل تنظیم کار موتور خودرو (تون آپ ) خودرو
• به عنوان تعمیر کار تخصصی سیستم ترمز خودرو
• به عنوان مکانیک سیار خودرو مشغول به کار شود و یا می‌تواند در شرکت‌های امداد خودرو به اشتغال بپردازد.

در نظر داشته باشید که موارد گفته شده تنها بخشی از موقعیت‌های شغلی‌ای است که برای یک مکانیک خودرو حرفه‌ای وجود دارد.

میزان درآمد مکانیک خودرو چقدر است؟

در صورتی که شما به عنوان مکانیک خودرو در شرکت‌های خودرو سازی یا تعمیرگاه های بزرگ و کوچک خودرو کار کنید، حداقل ميزان حقوق شاغلين بر اساس مصوبات شوراي عالي در چارچوب ماده 41 قانون كار که هر ساله تعيين مي گردد، شروع می شود. در چنین حالتی، در صورت رضايت كارفرما، حقوق دریافتی شما تا دو الی سه برابر پایه وزارت کار قابل افزايش خواهد بود.

اما در صورتی که شما به صورت مستقل و برای خودتان کار می کنید، عواملی مانند: خیابانی که تعمیرگاه (مغازه) شما در آن قرار دارد، مقدار رفت و آمد ماشین در آن، بزرگی و کوچکی مغازه (محل تعمیرگاه)، مجهز بودن تعمیرگاه به تجهیزات مدرن و به روز، دوری و نزدیکی سایر تعمیرگاه‌ها و… می‌تواند روی درآمد شما تاثیرگذار باشد.

براساس تحقیق محیطی انجام شده توسط نگارنده مبلغ در آمد تعمیرکاران  مکانیک خودرو بین 3 الی 7 برابر حداقل حقوق وزارت کار و در برخی شرایط بیشتر از این مقدار نیز می باشد. مثلا تعرفه و اجرت تعمیر مکانیک خودرو طبق  نرخ نامه  مورخ 01/15/ 1400 اتحادیه  صنف تعمیر کاران مکانیک خودرو در  تهران برای خودرو های پژو پارس ، پژو 405 ، سمند در سال 1400 به شرح زیر است:

1. تعمیر کامل موتور شامل (پیاده و سوار کردن موتور و گیربکس ) 1500.000 تومان
2. تعمیر، باز و بست گیر بکس 500.000 تومان
3. تعویض لنت جلو 75.000 تومان
4. تعویض لنت عقب 100.000 تومان
5. تعمیر و باز و بست پمپ ترمز 100.000 تومان
6. تعویض پمپ هیدرولیک 90.000 تومان
7. تعویض کارتل و اویل پمپ  روغن 200.000 تومان

اگر شما در روز 6 مشتری داشته باشید و به طور متوسط از هر نفر 100.000 تومان حق الزحمه بگیرید، درآمد ناخالص مغازه باطری سازی در روز 600.000 تومان و در ماه (26 روز کاری) 15 میلیون و 600 هزار تومان خواهد شد. که پس از کسر هزینه های استهلاک، تجهیزات، اجاره به طور خالص 10.5 میلیون تومان برای شما خواهد ماند (بر اساس نرخ نامه سال 1400).

البته سه اصل مهم مهارت، انصاف و اخلاق شخص تعمیرکار خودرو سه اصل مهم در در افزایش میزان در آمد باشد و اهمیت زیادی دارد.

سرمایه مورد نیاز برای احداث مغازه مکانیکی خودرو

لازم است بدانید که برای تاسیس و احداث مغازه مکانیکی خودرو نیاز به 2 سرمایه گذاری ملکی و سرمایه گذاری تجهیزاتی دارید. در این بخش به ارائه توضیح مختصری از هر یک از آن‌ها می‌پردازیم:

اولین چیزی که به آن احتیاج دارید، فراهم کردن یک فضا برای راه اندازی تعمیرگاه است. برای این کار باید یک مغازه مناسب با نیازهای تعمیرگاه را رهن یا اجاره کنید. اگر سرمایه زیادی برای اینکار در اختیار ندارید، می‌توانید کارخود را با اجاره یک مغازه کوچک در شهرها یا مناطق کم هزینه‌تر شروع کنید.

یکی دیگر از فاکتورهای مورد نیاز جهت راه اندازی یک مغازه مکانیکی خودرو، خرید تجهیزات و ابزار مورد نیاز برای کار است. برخی از تجهیزات مورد نیاز برای پروسه تبدیل شدن به یک مکانیک حرفه ای شامل موارد زیر می‌شود:

• ایجاد چال مکانیکی
• ایجاد جرثقیل سقفی
• خرید استگاه عیب یاب (دستگاه دیاگ)
• خرید جک سوسماری، خرک، پمپ باد، جعبه ابزار کامل با ابزار، انواع آچار تخت، آچار رینگی، آچار آلن،آچار ترکمتر، آچار فرانسه، انبرقفلی،  جعبه بکس، انواع پیچ گوشتی، خار جمع کن، رینگ باز کن، سوپاپ جمع کن، فولی کش، انبردست، دم باریک،چکش پلاستیکی و آهنی، گیره رو میزی، میز کار کوچک و…

لازم است به این نکته توجه داشته باشید که حدودا بین 15 تا 30 میلیون سرمایه جهت خرید تجهیزات مغازه مکانیکی سرمایه نیاز می‌باشد.

چگونه یک مغازه مکانیکی بزنیم؟

اگر شما هم به فکر مستقل کار کردن و تاسیس یک تعمیرگاه هستید، توصیه می‌کنیم مطالعه این بخش را از دست ندهید. ما در این قسمت از مقاله مرحله به مرحله راه اندازی یک مغازه مکانیکی را توضیح داده‌ایم که شامل موارد زیر می‌شود:

داشتن برنامه ریزی و تحقیق برای سرمایه مورد نیاز

اولین قدم برای راه اندازی یک مغازه مکانیکی، برنامه ریزی درست و اصولی می‌باشد. در ابتدا شما باید بدانید که چه خدماتی را می‌خواهید ارائه دهید و بسته به این خدمات چه میزان سرمایه‌ای جهت فراهم سازی تجهیزات آن نیاز دارید. با داشتن یک برنامه ریزی زمانی و مالی اصولی، می‌توانید چالش‌های احتمالی را حدس زده و در صورت رخ دادن مدیریت بهتری روی رفع آن‌ها داشته باشید.

فراهم کردن مدارک و مجوزهای مورد نیاز

بعد از مشخص کردن نقشه راه و میزان سرمایه موجود، باید بسته به انتخابی که کردید شروع به گرفتن مدارک و گواهینامه‌‎های لازم کنید. برای مثال جهت راه اندازی یک مغازه مکانیکی پیش از هر مدرکی لازم است که خودتان مدرک مکانیک خودرو داشته باشید. پس از آن برای تاسیس تعمیرگاه به جواز کسب نیاز دارید که گرفتن این مدرک هم شرایط خاص خود را دارد.

انتخاب محل راه اندازی مغازه مکانیکی

بعد از اخذ مدارک مورد نیاز، نوبت به فراهم کردن محل تعمیرگاه می‌رسد. شما عزیزان می‌توانید بسته به بودجه خود یک مغازه را رهن، اجاره یا حتی خریداری کنید. اگر سرمایه شما در حد زیادی نیست می‌توانید برای شروع قدم‌های کوچک‌تری بردارید. برای مثال می‌توانید یک مغازه مکانیکی کوچک‌تر در مناطق ارزان‌تر اجاره کنید و به مرور زمان و پیشرفت کسب و کارتان وسعت آن را بیشتر کنید.

خرید تجهیزات و لوازم مورد نیاز یک مکانیک خودرو

گام بعدی در جهت زدن یک مغازه مکانیکی، مجهز کردن فضای گرفته شده به لوازم و تجهیزات مورد نیاز است. در نظر داشته باشید که شغل مکانیکی از جمله مشاغلی است که در آن وجود تجهیزات و ابزار ضروری است. دقت داشته باشید که خرید اجناس باکیفیت و مرغوب را اولویت کار خود قرار دهید و کیفیت را فدا نکنید؛ چرا که لوازم مرغوب طول عمر بیشتری دارند.

استخدام نیروی متخصص

در مرحله بعدی لازم است که تیم خود را بچینید. بهتر است این نکته را در نظر داشته باشید که شما هر چقدر هم حرفه‌ای باشید، برای تاسیس مغازه مکانیکی به تیمی با افراد متخصص نیاز دارید. مدیریت کردن یک تعمیرگاه به تنهایی تقریبا سخت و غیرممکن است.

در نظر داشته باشید که اوایل کار ممکن است کمی سخت به نظر بیاید و اوضاع آنطور که پیش بینی کرده بودید پیش نرود، اما ناامید نشوید و بدانید که هر کاری در نقطه شروع سختی‌ها و چالش‌های خاص خودش را دارد.

شخصیت‌های مناسب شغل مکانیکی خودرو

اگر شما به شغلی علاقه مندید که فنی باشد، و از سر و کله زدن با خودرو لذت می برید و می خواهید زودتر وارد بازار کار شوید، این شغل مناسب شماست. افرادی که به شغل مکانیک خودرو  مشغول هستند غالبا اشخاصی پر انرژی ، باهوش، هوشیار و دارای روابط عمومی بالا می‌باشند.

این افراد مهارت خاصی در حل مسائل جدید و چالش بر انگیز دارند؛ مهارت تحلیل فراوانی دارند و می توانندمسائل مختلف را حل و فصل کنند. کارهای روتین و عادی آنها را خسته می کند .آنها همیشه دنبال فرصت ها و کارهای جالب و جدید می‌باشند و ازاعتماد به نفس و توانائی تنها کار کردن برخوردار هستند.

مزاياي گواهينامه سازمان آموزش فني و حرفه اي كشور

ضوابط احتساب دوره‌هاي آموزش فني و حرفه‌اي به جاي سوابق تجربي در طبقه بندي مشاغل: در اجراي تبصره ماده 10 آئين نامه ايجاد مراكز كارآموزي و جوار كارگاه و بين كارگاهي موضوع تبصره 2 ماده 110 قانون كار جمهوري اسلامي ايران مصوب( 27/10/71) هيئت محترم وزيران و آئين نامه اجرايي تبصره 1 ماده 49 قانون مذكور(12/2/71) و بر اساس بخشنامه 4660/ ن تاريخ 24/2/73 معاونت نظارت بر روابط كار وزارت كار وامور اجتماعي، ضوابط جايگزيني و احتساب دوره هاي آموزش فني و حرفه اي به جاي تجربه شغلي (سوابق كار)، در طرح هاي طبقه بندي مشاغل كارگاه هاي مشمول قانون كار به شرح ذيل مي باشد:

• طي دوره آموزشي مهارت درجه 1، معادل 6 سال تجربه
• طي دوره آموزشي مهارت درجه 2، معادل 4 سال تجربه
• طي دوره آموزشي مراكز جوار و ضمن كار، آموزش ارتقاء مهارت كمتر از 6 ماه، به تناسب مدت دوره، حداكثر 3 سال تجربی
• پس از گذراندن دوره مهارت و دریافت گواهینامه مهارت فنی و حرفه ای کارآموز می تواند  جواز کسب دریافت کند.
• پس از گذراندن دوره مهارت و دریافت گواهینامه مهارت فنی و حرفه ای کارآموز می تواند  وام خود اشتغالی دریافت کند.
• پس از گذراندن دوره و دریافت گواهینامه مهارت فنی و حرفه ای کارآموز می تواند گواهینامه خود را ترجمه و بین المللی کند.

چنانچه به اطلاعات بیشتری در مورد این مدرک رسمی نیاز دارید، می‌توانید مطلب مدرک مکانیک خودرو که به توضیح جزئیات در این مورد پرداخته است را مطالعه کنید.

امیدواریم این مطلب مورد استفاده علاقمندان به رشته مکانیک خودرو و شغل مکانیکی خودرو قرار گرفته باشد.
لازم به ذکر است مطالعه مطالبی مانند مقایسه برق خودرو و مکانیک خودرو، می‌تواند شما را تا حد زیادی در تصمیم گیری پیش از ثبت نام در دوره‌های آموزشگاه یاری کند.